بررسی رابطه علی متقارن و نامتقارن بین ریسک ژئوپلیتیک جهانی، قیمت نفت خام و هزینه‌های دفاعی منطقه خاورمیانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری اقتصاد بخش عمومی

2 استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه علی متقارن و نامتقارن بین سه متغیر ریسک ژئوپلیتیک جهانی، قیمت نفت خام و هزینه‌های دفاعی منطقه خاورمیانه طی سال‌های 2021-1988م می‌باشد. به این منظور از آزمون رابطه علی گرنجری حاتمی-ج (2012) در قالب تجزیه‌و‌تحلیل‌های دومتغیره استفاده شده است. نتایج آزمون رابطه علی متقارن بین متغیرها نشان می‌دهد که تنها وجود رابطه علی یک‌طرفه از سمت قیمت نفت خام به هزینه‌های دفاعی منطقه خاورمیانه تأیید می‌شود. نتایج آزمون رابطه علی نامتقارن نیز تأییدکننده رابطه علی یک‌‌طرفه از سمت شوک‌های مثبت شاخص ریسک ژئوپلیتیک جهانی و قیمت نفت خام به شوک‌های مثبت هزینه‌های دفاعی منطقه خاورمیانه می‌باشد. همچنین، رابطه علی نامتقارن یک‌طرفه از سمت شوک‌های منفی قیمت نفت خام به شوک‌های منفی هزینه‌های دفاعی منطقه خاورمیانه و از سمت شوک‌های مثبت شاخص ریسک ژئوپلیتیک جهانی به شوک‌های مثبت قیمت نفت خام تأیید می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت که افزایش ریسک ژئوپلیتیک جهانی منجر به افزایش قیمت نفت خام می‌شود. افزایش در ریسک ژئوپلیتیک جهانی و قیمت نفت خام نیز به افزایش هزینه‌های دفاعی منطقه خاورمیانه می‌انجامد. همچنین، می‌توان انتظار داشت که با کاهش قیمت نفت خام، هزینه‌های دفاعی منطقه خاورمیانه کاهش یابد.

کلیدواژه‌ها