استادیار گروه اندیشه سیاسی در اسلام، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
چکیده
باتوجه به روند کند و بیحاصل مذاکرات الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا و خارج شدن این موضوع از اولویت سیاست خارجی ترکیه و تلاش دولت اسلامگرای ترکیه به افزایش قدرت منطقهای و کنشگری این کشور در حوزه خاورمیانه، موجب شده است تا کنشهای دولت ترکیه در قبال مسائل داخلی به طور خاص در قبال مسائل گروههای معارض کرد و نیز جریانهای تجدیدنظرطلبی داخلی همچون جنبش فتحالله گولن، منجر به شکلگیری دعاوی مختلف حقوق بشری نسبت به این کشور در مجامع حقوق بشری شورای اروپایی شود. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل لایهای علتهای سهیل عنایتالله و با هدف بررسی نقش هنجارهای حقوق بشری در مناسبات میان ترکیه و شورای اروپایی، سعی در ارائه پاسخ به این سؤال دارد که ریشه بروز چالشهای حقوق بشری ترکیه و شورای اروپایی در چیست؟ ازاینرو، محقق از روش تفکری انتقادی عنایتالله برای مطالعه چالشهای حقوق بشری میان شورای اروپا و جمهوری ترکیه در دوره حاکمیت اسلامگرایان بهره برده که یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که تعارضات حقوق بشری فیمابین ریشه در سطوح مختلفی از علل دارد؛ بدین صورت که هر چه به سطوح درونیتر از چالش حرکت میکنیم، بدیلها ممکن برای رفع تعارضات کمتر شده و سطح چالش بنیادیتر میشود. درمجموع، نوع مواجهه اروپایی با وضعیت حقوق بشری ترکیه، به علت ریشهدار بودن تعارضات در وجوه هنجاری، گفتمانی و نیز مؤلفههای استعارهای، نمیتوان انتظار داشت شاهد رفع کامل این تعارضات باشیم و رویکرد حزب حاکم در ترکیه نیز تمایلی برای اجرای درخواستهای حقوق بشری اروپایی ندارد.