خلیج فارس در راهبرد نوین عربستان: اولویت استراتژیک یا گذار ژئوپلتیکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم سیاسی و پژوهشگر مسائل خاورمیانه

2 استادیار مطالعات منطقه ای دانشگاه ایلام

چکیده

مناطقی که واجد اهمیت و ارزش‌ ژئوپلتیکی و ژئواکونومیکی هستند، تسلط بر آن‌ها می‌تواند پیکربندی قدرت در جهان را با دگردیسی مواجه سازد و در سلسله مراتب قدرت در جهان تغییرانی بنیادی را حاصل نماید. خلیج فارس یکی از مناطق ژئواستراتژیکی است که واجد چنین پتانسیلی در طول تاریخ بوده است. لذا به لحاظ تاریخی این منطقه همواره در کانون توجهات قدرت های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای قرار گرفته است. هدف آن است تا در این پژوهش جایگاه استراتژیک خلیج فارس در سیاست های نوین عربستان سعودی مورد تبیین و تشریح قرار گیرد. به بیانی دیگر، با توجه به اهمیت یافتن دریای سرخ در رویکردهای جدید منطقه‌ای عربستان آشکارسازی جایگاه خلیج فارس در راهبردهای کلان عربستان به عنوان اولویت استراتژیک هدفی است که در این مقاله دنبال می‌شود. پرسش برآمده از تاملات مقاله این است که: خلیج فارس در راهبرد‌های نوین منطقه‌ای عربستان از چه جایگاهی برخوردار است؟ فرضیه مقاله با تاکید بر ماهیت ایدئولوژیکی حاکم بر ژئوپلتیک خلیج فارس(مسئله رهبری، رقابت با ایران و محور قطر/ترکیه و همچنین ارزش ژئواکونومیکی این منطقه به عنوان اصلی‌ترین مسیر ترانزیتی عربستان، خلیج فارس را اولویت راهبردی عربستان در سیاست‌های منطقه‌ای تلقی می‌کند مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و منابع کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است.

کلیدواژه‌ها