چکیده مسأله مقاله حاضر، کاوش در معادله کرکوک با تمرکز بر نبرد پنهان سه خوشه کردی، عربی و ترکمن بر سر کسب و توسعه ثروت، منزلت و البته قدرت است. استوار بر آن مسأله، پرسش اصلی این است که سه گروه کرد، ترکمن و عرب چه قابلیت و برنامه ای برای برخورداری بیشتر از فرصت های اقتصادی و صیانت از منزلت ممتاز خود دارند؟ با فرض این که روند حاضر، باثبات خواهد بود و نیروی شگفتی سازی ظهور نخواهد کرد چه سناریوهایی امکان ظهور و تحقق دارند؟ به گمان نگارنده، تحقق هر سناریویی درکرکوک آینده، تابع ملاحظات استراتژیک بغداد، آنکارا، اربیل – سلیمانیه و نیز تهران است. به دلیل تنوع این بازیگران و نیز تعارض و تخاصم فزاینده بین آنها، اولاً شاهد تطویل نزاع بر سر ثروت – منزلت در این منطقه حیاتی خواهیم بود ثانیاً، در کرکوک فردا، خوشه ای دست بالا را خواهد داشت که اتصالش به میدان نظامی محکمتر باشد. بر این اساس ، همسو با قدرت گیری عراق، به نظر می رسد رفته رفته بر قدرت بازی سازی بغداد افزوده می شود. روش آزمون این فرضیه نه بر اساس خیال و تعصب که از طریق مطالعه انتقادی متن های اساسی، تجارب مشاهدتی نگارنده در اقلیم کردستان و بغداد و گفت و گو با سه مجموعه فعالان سیاسی کرد و عرب، متخصصان دانشگاهی و بعضاً توده مردم عادی ( اعم از کرد و عرب و ترکمن ) صورت گرفته است.
)