الگوی سیاست خارجی اخوانی قطر؛ زمینه‌های تاریخی، ابزارها و پیامدهای آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اندیشه سیاسی در اسلام، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

چکیده

با توجه به این که قطر به عنوان یکی از ثروتمندترین کشورهای حوزه عربی، تحت تأثیر اندیشه‌های اخوانی، کنشگری فعال و تأثیرگذار در روندهای امنیت‌ساز در منطقه راهبردی خاورمیانه به شمار می‌آید، و نیز تأثیراتی که سمت‌گیری‌های سیاست خارجی این کشور بر امنیت و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران دارد، این پژوهش با استفاده از روش ردیابی فرآیند، به دنبال ارائه پاسخ به این پرسش است که الگوی اسلام‌گرایی اخوانی، چگونه کنش سیاست خارجی قطر را متأثر از خود ساخته و این تأثیرگذاری واجد چه پیامدهایی بر الگوی همکاری و یا تعارض در منطقه خلیج‌فارس است؟
یافته‌های این پژوهش حکایت از آن دارد که تسلط گفتمان اخوانی بر کنش سیاست خارجی قطر، موجب شده است تا این کشور از رهگذر حمایت از اسلام‌گرایی اخوانی، خود را در برابر تمنیات سیاسی عربستان سعودی و نیز جاه‌طلبی‌های امارات متحده عربی صیانت را نماید و از سوی دیگر، بتواند خود را به نماینده جدیدی برای اسلام‌گرایی در نظام بین‌المللی ارتقا بخشد تا از طریق سرایت‌شوندگی الگوی اسلام‎گرایی اخوانی، به تقویت قدرت نرم خود دامن بزند. هرچند این الگوی کنش سیاست خارجی برای نظم و امنیت منطقه‌ای منجر به بازتولید الگوهای رقابت و تخاصم میان کشورهای منطقه شده است.

کلیدواژه‌ها