دیپلماسی اقتصادی و رقابت‌های ژئواکونومیکی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در عصر پساداعش؛ بازارها و فرصت‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مطالعات منطقه ای دانشگاه ایلام

2 استادیار گروه مطالعات منطقه ای دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
رقابت‌های ژئواکونومیکی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در عراق و سوریه پساداعش یکی از حوزه‌های رقابت‌های تجاری منطقه‌ای با استفاده از ابزار دیپلماسی اقتصادی است. راهبرد ایران و ترکیه در زمان ظهور و قدرت‌گیری داعش در عراق و سوریه از تضاد آشکاری برخوردار بود. جمهوری اسلامی ایران به دنبال بقای حکومت بشار اسد و پاکسازی عراق از نیروهای افراطی و تروریستی داعش بود و در نقطه مقابل ترکیه به دنبال تضعیف حکومت مرکزی در سوریه و عراق با استفاده از ابزار گروهک‌های تروریستی بود. پس از نابودی داعش رقابت این دو رقیب منطقه‌ای در حوزه اقتصادی و تصاحب فرصت‌های ژئواکونومیکی توسعه یافت. بازارهای عراق و سوریه تبدیل به محل تردد تجاری ایران و ترکیه شدند. سوال پژوهش حاضر این است که جمهوری اسلامی ایران در رقابت ژئواکونومیکی با ترکیه در عراق و سوریه در چه وضعیتی قرار دارد و دلایل قرار گرفتن ایران در این وضعیت چیست؟ فرضیه طرح شده در پاسخ به سوال پژوهش این است که جمهوری اسلامی ایران در رقابت ژئواکونومیکی با ترکیه در عراق و سوریه در وضعیت نامطلوب و عقب افتادن در تصاحب بازارهای صادرات در عراق و سوریه قرار دارد و دلیل اصلی آن فقدان راهبرد ژئواکونومیکی مشخص و فقدان پیوندهای تجاری مبتنی بر شناسایی بازارهای هدف بوده است. روش پژوهش در مقاله حاضر توصیفی- تبیینی است و روش اسنادی جهت جمع آوری منابع کتابخانه‌ای مورد استفاده قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها