تاثیر بحران مشروعیت بر سیاست های داخلی و منطقه ای عربستان سعودی (دوره ملک سلمان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته روابط بین‌الملل گروه روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد تمام‌وقت دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و استاد مدعو گروه روابط بین‌الملل دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار عضو هیات علمی گروه روابط بین‌الملل دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مقاله پیش روی به بررسی و تحلیل چالش­ ­های مختلف موجود در عربستان سعودی و در نتیجه بحران مشروعیت حاصل از آن در دوره ملک سلمان می ­پردازد. پرسش اصلی مقاله این است که تأثیر چالش ­های فزاینده سنتی، سیاسی و نوین و بحران مشروعیت ناشی از آنها بر سیاست ­های داخلی و منطقه ­ای این کشور در دوره ملک سلمان چیست؟ از دیدگاه نویسندگان، فرضیه مقاله این است که چالش­ های فزاینده سنتی، سیاسی، نوین و درنتیجه، بحران مشروعیت حاصل از آنها موجب اصلاحات نوگرایانه داخلی از یک ­سو و بسیج تعصب سلفی در خارج از سوی دیگر برای کاهش بحران مشروعیت نظام سیاسی شده است. یافته­های پژوهش نشان می ­دهد که اقدامات دوره ملک سلمان یعنی اصلاحات اجتماعی محدود بیشتر کارکرد ابزاری داشته و به ایجاد نهادهای مدنی، مشارکت اجتماعی ـ سیاسی و برگزاری انتخابات واقعی منجر نشده است. روش پژوهش مقاله توصیفی ـ تحلیلی می ­باشد و به لحاظ نظری، از دیدگاه­ های یورگن هابرماس نظریه­پرداز اجتماعی معاصر در رابطه با مشروعیت و بحران مشروعیت بهره گرفته شده است. 

کلیدواژه‌ها


  •  1- ابراهیم، فواد (1395)، سلفیت جهادی در عربستان سعودی، ترجمه علی­رضا فرازی، قم: انتشارات زمزم هدایت.

    2- استنسلی، استیگ (1396)، جامعه‌شناسی سیاسی قدرت در عربستان، ترجمه نبی­الله ابراهیمی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    3- برزگر، ابراهیم و دیگران (1400)، «چالش­های توسعه سیاسی در عربستان سعودی در دوران بن سلمان با تأکید بر مدل برنارد کریک»، فصلنامه مطالعات بین المللی، 17 (4).

    4- پیرسون، پل (1393)، سیاست در بستر زمان: تاریخ، نهادها، و تحلیل اجتماعی، ترجمه محمد فاضلی، تهران: نشر نی.

    5- رحمانیان، حسین (1395)، عربستان سعودی، تهران: اداره نشر وزارت امور خارجه.

    6- الرشید، مضاوی (1394)، عربستان سعودی و جریان­های اسلامی جدید، ترجمه رضا نجف­زاده، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.

    7- سردارنیا، خلیل­الله (1392)، درآمدی بر جامعه­شناسی سیاسی خاورمیانه، تهران: نشر میزان.

    8- سردارنیا، خلیل­الله (1394)، «اینترنت و انقلاب خاموش جوانان در خاورمیانه»، فصلنامه دولت­پژوهی، 1 (4).

    9- سردارنیا، خلیل­­الله (1396)، «دموکراسی و دورنمای بقای سیاسی شیخ­نشین­های خلیج­فارس»، فصلنامه سیاست جهانی، 6 (2).

    10- سردارنیا، خلیل­الله و حسین نوروزی امیری (1393)، «فرهنگ سیاسی در عربستان؛ تحلیل ایستایی و چالش­های فرارو»، فصلنامه سیاست، 44 (2).

    11- شهبازی، عبدالله (1382)، «سلطانیسم ماکس وبر و انطباق آن بر عثمانی و ایران: بررسی انتقادی»، تاریخ معاصر ایران، بهار (25).

    12- عالم، عبدالرحمن (1394)، بنیادهای علم سیاست، تهران: نشر نی.

    13- قاسمی، محمدعلی (1397)، «روابط دولت و نیروهای سیاسی-اجتماعی در عربستان»، در: مهدی شاپوری و یاسر نورعلی‌وند (ویراستاران)، عربستان سعودی: تحولات، چالش‌ها و چشم‌انداز، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    14- مصاحبه با کوئیچیرو تاناکا، پژوهشگر برجسته ژاپنی در حوزه مسائل ایران و خاورمیانه (1401)، ماهیت اصلاحات محمد بن سلمان، مصاحبه­کننده: فهیمه قربانی. 17 آبان.

    15- ملک­زاده، محمد (1400)، سلفی‌گرایی: عوامل و پیامدهای سیاسی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

    16- موسوی، سیدرضا (1377)، عقل و مشروعیت سیاسی از نظر ماکس وبر و هابرماس، اطلاعات سیاسی-اقتصادی (132-131).

    17- نوذری، حسینعلی (1381)، بازخوانی هابرماس (درآمدی بر آراء، اندیشه‌ها و نظریه‌های یورگن هابرماس)، تهران: نشر چشمه.

    18- هابرماس، یورگن (1394)، بحران مشروعیت، ترجمه جهانگیر معینی، تهران: گام نو.

    19- هیوود، اندرو (1396)، سیاست، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران: نشر نی.