عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهد بهشتی
چکیده
اصطلاح «خاورمیانه» و کاربرد آن دیر زمانی نیست که استفاده عام یافته است. به عبارت روشنتر، قدمت آن به کمتر از یک قرن می رسد یعنی از زمانی که دریاسالار آلفرد ماهان امریکایی به عنوان یک استراتژیست دریایی و واضع نظریه ماهانیسم (تاکید بر قدرت دریایی کشورها)، اصطلاح خاورمیانه را در نوشته های علمی خود به کار برد. پس از او نیز استفاده از این اصطلاح توسعه یافت، به ویژه پس از جنگ جهانی دوم ابعاد کاربردی آن جنبه جهانی و همه گیر یافت. اما بر خلاف عمر کوتاه وضع و کاربرد اصطلاح یاد شده قدمت حضور و توجه استعمار به کشورهای مختلف خاورمیانه به چند قرن قبل – و به طور مشخص شروع قرن شانزدهم- باز می گردد، چرا که این منطقه (و کشورهای محدود آن) یکی از مناطق مهم استراتژیک و ژئوپلیتیک می باشد که به دلیل موقعیت ویژه خود همواره طی قرون متمادی مورد توجه قدرتهای بزرگ بوده است.
)