استادیار ،گروه علوم سیاسی ، دانشگاه آزاد واحد تاکستان ، ایران
چکیده
نقش سازمان های غیردولتی در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه و به ویژه کشورهای عربی خاورمیانه موضوع مقاله را تشکیل می دهد، عنوان می شود که سازمانهای غیردولتی در کشورهای توسعه یافته ممکن دولت هستند در حالی که این سازمانها در کشورهای درحال توسعه نوعی رقیب برای دولت محسوب می شوند. مقاله با بررسی سازمانهای غیردولتی در کشورهای مصر، اردن، فلسطین، لبنان تجربیات هریک را منعکس می سازد. این سازمان ها در گذشته در میان مسلمانان نقشی مذهبی داشتند، بعد از جنگ دوم در زمینه های دیگر سریعا رشد یافته. در مصر در دوران ناصر با توجه به افزایش تعداد سازمان ها تلاش شد کنترل دولتها بر این سازمان ها افزایش یابد. دولت اردن تلاش کرده است نقشی پدرمآبانه را در قبال این سازمان ها ایفا کند و در همان حال با تهیه قوانینی به محدودسازی نقش آنها و جلوگیری از فعالیت های گسترده سازمان های غیردولتی اقدام نماید. فعالیت های سازمان های غیردولتی در فلسطین بیشتر اجتماعی است و آنها زیر چتر دولت خودگردان و در تلاشهای آموزشی و بهداشتی شرکت دارند. در لبنان به دلیل وضعیت خاص این کشور و دوران طولانی جنگ داخلی سازمانهای دولتی تشکل چندانی نیافته اند و بنابراین نقش مؤثری در زمینه مشارکت ندارند. ولی در هر حال قوانین حاکم بر فعالیت آنها در مقایسه با سایر کشورهای عربی آزادمنشانه تر است.
)