1
مؤلف متن، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی و سردبیر فصلنامه خاورمیانه
2
مترجم متن، دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
چکیده
مقاله در تبیین موانع موجود بر سر راه تحقق جامعه مدنی در خاورمیانه به عوامل مختلف فرهنگی، سیاسی و ساختاری اشاره دارد. نویسنده منطقه خاورمیانه را منطقه ای متفاوت از دیگر نقاط جهان تلقی می نماید که در آن موانع ساختاری مانع پذیرش دگرگونی های سیاسی می شود. نویسنده با برشمردن سه مورد مقاوم بودن مردم خاورمیانه نسبت به محیط خارج از آن، غربی بودن مفهوم جامعه مدنی و فقدان دلایل لازم برای تغییر دیدگاه های فرهنگی جوامع خاورمیانه به مسئله موقعیت جامعه مدنی و مفهوم عقلانیت و تاثیر آن در نهادها و ساختارها اشاره می کند. به نظر نویسنده جامعه مدنی نتیجه گفتگوی آزاد میان حکومت و نهادهای اجتماعی مستقل است، در حالی که در خاورمیانه مسئله امنیت برآن برتری می یابد و این روابط را تحت تاثیر قرار می دهد. وی در تبیین علل کندی حرکت تشکیلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عقلانی به سه رهیافت ذهن خاورمیانه ای، مفهوم خاورمیانه ای از حکومت اشاره می نماید و نتیجه می گیرد به دلیل ضعف های ساختاری موجود، اکثریت جوامع خاورمیانه ای بر مبنای سنت هایی کاملا متفاوت با اصول جامعه مدنی زندگی و فکر می کنند و رسیدن به جامعه مدنی مستلزم تعهد پایدار و بطور مداوم توسعه یافته است و برای برداشتن موانع فرهنگی وجود یک نیروی محرکه اقتصادی و یا سیاسی قدرتمند بومی یک ضرورت تلقی می شود
)