اسلام، ناسیونالیسم و اصول‌گرایی در جهان عرب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

نویسنده مقاله اسلام، ناسیونالیسم و اصول­ گرایی در جهان عرب بحث خود را با ناسیونالیسم، تحولات تاریخی آن و تاثیرپذیری نظام سرمایه ­داری در این تحولات آغاز می کند، او با اشاره به وضعیت پیدایش ناسیونالیسم و پدیده ملت-کشور این مسئله را مطرح می سازد که فروپاشی امپراتوری های قرن نوزدهم به پیدایش تعداد زیادی ملت-کشور در قرن بیستم منجر می شود. نویسنده با بررسی تفاوت ریشه های ناسیونالیسم عربی با ناسیونالیسم اروپایی به این نکته اشاره می نماید که بر خلاف ناسیونالیسم اروپایی نمی توان ناسیونالیسم عربی را از هویت دینی آن جدا ساخت. زیرا این هویت در قرن بیستم  در سایه اسلام توان پدیدار شدن را داشته است. به نحوی که حتی روشنفکران سکولار عرب نیز نمی توانند هویت اسلامی را از ناسیونالیسم عربی جدا کنند. به عبارتی ناسیونالیسم عرب از بدو پیدایش سرشتی دوگانه داشته است، زیرا از یکسو وامدار فرهنگ و تمدن خاص ملی است و از سوی دیگر توان کنار نهادن مذهب را ندارد.

کلیدواژه‌ها