اسلام و غرب پس از 11 سپتامبر 2001: رویارویی یا همزیستی مسالمت‌آمیز؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه تهران

چکیده

طرح نظریه برخورد تمدنها توسط ساموئل هانتینگتون بحثهای فراوانی را درباره آینده روابط جوامع مسلمان غربی دامن زد. این نظریه در واقع با توجه به پیامدهای پایان جنگ سرد و برای بازسازی بنیادهای هستی­شناختی رهیافت واقع گرایی ارایه شد، اما وقایعی چون 11 سپتامبر توجه بیشتری را به دیدگاه وی برانگیخت و برخی از نویسند­گان این وقایع را به عنوان نشانه رویارویی تمدنی میان اسلام و غرب تلقی کردند. در این مقاله دلایل گوناگونی برای رد و نفی این تلقی ارایه شده است و به نظر نویسنده، این حوادث نه تنها تایید­کننده نظریه هانتینگتون نیست، بلکه روابط اسلام و غرب همچنان مسالمت آمیز خواهد بود. نویسنده ضمن طرح نمونه هایی از برخورد سنجیده متفکران اسلام و غرب در قبال تندروی برخی از سیاستمداران و جریانهای سیاسی، چالشهای احتمالی آینده را برشمرده است. از این دید آنچه که می تواند زمینه ساز کشمکش میان جوامع مسلمان و غربی باشد، نه در متن جوامع اسلامی که در شیوه رفتار کشورهای غربی، به ویژه آمریکا است.

کلیدواژه‌ها