منطق ژئوپلیتیک در سیاست خارجی عراق: علل و پیامدها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

همسایگان عراق در دهه های اخیر همواره در معرض سیاست های زیاده­ خواهانه و توسعه طلبانه این کشور قرار داشته اند و به رغم دگرگونی چندباره رژیم عراق طی هشتاد سال گذشته، این ویژگی به صورت اصلی ثابت در رفتار و سیاست خارجی این کشور نمود داشته است. مقاله حاضر با بررسی این واقعیت که موجب بروز بحرانهای جدی مرزی و حتی آغاز دو جنگ مهم و دامنه دار در منطقه شد به بررسی این فرضیه می پردازد که عوامل ژئوپلیتیکی و موقعیت جغرافیایی عراق مهمترین عامل توسعه طلبی در رفتار و سیاست خارجی آن بوده است و عوامل و متغیرهای دیگر صرفا در شدت و ضعف و چگونگی اثرگذاری آن نقش داشته اند. برای تایید این فرضیه، به پیشینه روابط عراق و همسایگانش توجه شده و با طرح نظریات گوناگون در مورد نقش و اهمیت ژئوپلیتیک، الزامات عینی و روانی موقعیت جغرافیایی عراق مورد بحث قرار گرفته است. در نهایت نیز درباره پیامدها و بازتاب­های منطق ژئوپلیتیک در سیاست خارجی این کشور به ویژه در دوره پس از حزب بعث نکاتی چند طرح شده است.

کلیدواژه‌ها