تحولات اصلاحی در خاورمیانه از لحاظ نظری و عملی فراز و فرودهای متفاوتی را طی نموده است . تحولاتی که از لحاظ نظری خود را در دوگانه های سنت و مدرنیسم، اسلا مگرایی و سکولاریسم عربیسم و پان عربیسم باز تابانده و مجادلات گفتمانی با چند دهه سابقه و معتنابهی از متون را پدید آورده است. تحولات مربوط به بیداری اسلامی در جهان عرب سبب شد واکنش مردم در دستیابی به خواست خود برای مبارزه با رژیم های اقتدارگرا، شیوه های متفاوتی از جمله توسل به بیگانگان مقاومت مدنی و مبارزات مسلحانه را پیشه نمایند که نمونه آن را میتوان در تونس، مصر، لیبی، بحرین، یمن و سوریه مشاهده نمود. نویسنده بر این اعتقاد است که فقدان شکل گیری دولت - ملت به مفهوم واقعی در خاورمیانه، تعمیق شکاف بین حاکمان و مردم و تشدید بحران مشروعیت سبب ساز روندهای اعتراضی در این منطقه گردد. ازآنجای یکه تحولات مربوط به سنخشناسی حوادث خاورمیانه از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، این مقاله در نظر دارد منحنی روند تحولات اصلاحی در سوریه را بر اساس دوگانه اسلام و سکولاریسم و بازتاب عینی آن در دوران حاکمیت حزب بعث سوریه مورد واکاوی قرار دهد. فرضیه اصلی نویسنده آن است که نگاه امنیتی به اصلاحات در سوریه و پیوند خوردن آن به مولفه مداخله منطقه ای و فرامنطقه ای سبب گردید خواستهای اصلاحی که حتی رهبران سوریه بر ضرورت اجرای آن تاکید داشتند از مجرای مسالمت آمیز خارج و جنبه خشونت آمیز به خود بگیرد.
)