قطعنامه اتحاد برای صلح مجمع عمومی (از جنگ دو کره تا بحران سوریه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد حقوق بین الملل، دانشگاه غیرانتفاعی شهید اشرفی اصفهانی. تهران. ایران

2 استادیار حقوق بین الملل پردیس فارابی، دانشگاه تهران. ایران

چکیده

مجمع عمومی سازمان ملل در قضیه حمله نظامی کره شمالی به کره جنوبی (1950) پس از ناتوانی شورای امنیت در رسیدگی و مقابله با این تجاوز، به دلیل وتوهای مکرر شوروی، با تصویب قطعنامه شماره ۳۷۷  معروف به قطعنامه «اتحاد برای صلح» زمینه را برای مداخله مجمع عمومی فراهم نمود. این قطعنامه متضمن این مفهوم است که اگر در مواردی شورای امنیت به علت عدم اتفاق اعضای دایم نتواند به هنگام تهدید علیه صلح، نقض صلح و یا عمل تجاوز اقدام مناسبی انجام دهد، وظیفه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی به عهده مجمع عمومی سازمان ملل متحد گذاشته می‌شود. در این حالت مجمع عمومی راهکارهایی را که به نظر ضروری می‌رسد، از جمله استفاده از نیروی نظامی، به دولت یا دولت‌های مربوط توصیه نماید. علاوه بر قضیه کره، مجمع عمومی تا‌کنون یازده بار از جمله در بحران کانال سوئز، قضیه کنگو و مسئله نامیبیا با استناد به این قطعنامه توصیه‌های لازم را به عمل آورده است. هرچند بیش از شش دهه از تصویب قطعنامه سپری گشته است اما به دلیل اهمیت این قطعنامه و امکان اعمال آن در برخی بحران‌های حل نشده کنونی، از جمله مسئله سوریه، ضرورت مطالعه این قطعنامه را ایجاب می‌نماید. به نظر می‌رسد با توجه به اوضاع بحرانی در سوریه و وقوع جنایات وحشتناک و کشته و آواره شدن غیرنظامیان؛ سازمان ملل متحد و به‌ویژه شورای امنیت باید اقدام قاطع و جدی دراین‌باره انجام دهد، خصوصا با ملاحظه این امر که شورای امنیت در مورد مسئله سوریه بعد از گذشت مدت زیادی از آغاز جنگ و ناآرامی هنوز به توافق جامع و کاملی نرسیده است. گویا از مسئولیت اصلی خود که حفظ صلح و امنیت بین‌المللی است غافل مانده و صحنه منازعات و درگیری بین دو بلوک شرق و غرب شده است.

کلیدواژه‌ها


آقایی، سید داوود، (1375)، نقش وجایگاه شورای امنیت سازمان ملل متحد در نظم نوین جهانی، انتشارات پیک فرهنگ، چاپ اول.
افتخار جهرمی، گودرز، )1374(، صلاحیت ملی دولت‌ها و منشور ملل متحد، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 16 و 17.
انصاری، محمدعلی مسعود، )1337(، شورای امنیت سازمان ملل متحد، انتشارات کتابخانه سینا، تهران، چاپ اول، خرداد.
پروین، محمدرضا، )1377(، شورای امنیت و نظام بین‌الملل، ناشر سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول.
تقی‌زاده انصاری، مصطفی، )1385(، «بررسی قطعنامه 1701 شورای امنیت از نگاه حقوق بین‌الملل»، مجله حقوقی عدالت آرا، شماره‌ 4 و 5.
حبیب‌زاده، محمدجعفر، توحیدی‌فر، محمد، (1381)، «اختیارات شورای امنیت سازمان ملل متحد در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی»، ماهنامه دادرسی، شماره 31، سال ششم.
سادات میدانی، سید حسین، (1384)، صلاحیت قانون‌گذاری شورای امنیت، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ اول.
شایگان، فریده، (۱۳۷۲)، عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
صلح‌چی، محمدعلی، (1385)، «اعتبار قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد در رابطه با بحران فلسطین و اسراییل»، پژوهشنامه حقوق و علوم سیاسی، سال اول، شماره‌ اول.
ضیایی بیگدلی، محمدرضا و همکاران، (1392)، آرا ونظریات مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، جلد اول، چاپ دوم.
ضیایی بیگدلی، محمدرضا وهمکاران، (1393)، آرا و نظریات مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، جلدسوم، چاپ اول.
ضیایی، یاسر، بهمن (1388)، ارزیابی حقوقی تصمیمات شورای امنیت و مجمع عمومی، وبلاگ حقوق بین‌الملل عمومی علامه طباطبایی، پنجم.
طباطبایی لطفی، سید احمد، (1371)، اقدامات شورای امنیت به منظور اعاده حاکمیت کویت، استاد راهنما: دکتر سیدجمال سیفی، استاد مشاور: دکتر هدایت اله فلسفی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق.
کیتیچایساری، کریانگساک، (1382)، حقوق کیفری بین‌المللی، مترجم: حسین آقایی جنت مکان، انتشارات دانشور، چاپ اول.
گنجی، منوچهر، (1352)، سازمان ملل متحد در عمل، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، تهران، چاپ اول.
گنجی، منوچهر، (1352)، سازمان ملل متحد در تئوری، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، تهران، چاپ اول.
مارک سورل، ژان، تابستان (1377)، «سازمان ملل متحد وحل بحران‌های بین‌المللی»، مترجم: بیگ زاده، ابراهیم، مجله نامه مفید، شماره 14، سال چهارم.
مستقیمی، بهرام، (1391)، «مجمع عمومی ملل متحد وراه های مسالمت آمیز حل وفصل اختلافات بین‌المللی»، کتاب مجموعه مقالات همایش نقش مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تدوین وتوسعه تدریجی حقوق بین‌الملل، انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد.
مصفا، نسرین، (1391)، «سیمای پنجمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد»، کتاب مجموعه مقالات همایش نقش مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تدوین وتوسعه تدریجی حقوق بین‌الملل»، انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد.
مصفا، نسرین، زمستان (1388)، «تحکیم صلح ملل متحد؛ چالش‌های پیش رو، فصلنامه سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 39، شماره 4.
معمارزاده، قدرت اله، (1374)، تحولات سازمان ملل، واقعیت های اساسی درباره سازمان ملل، تهران: انتشارات کتابسرا، چاپ اول.
موسی زاده، رضا، (1389)، حقوق سازمان های بین‌المللی حقوق شورای امنیت، تهران: انتشارات میزان.
موسی زاده، رضا و جمشیدی، ارسلان، (1393)، شورای امنیت سازمان ملل متحد. وتو و تحول در نحوه کاربرد آن، انتشارات میزان، چاپ اول.
 
Billington, Mike, (2003) “UN `Uniting for Peace' Resolution Could Demand End to U.S. War on Iraq”, Executive Intelligence Review, Vol. 30, No. 14, April 11.
Bourantonis, Dimitris and Magliveras. Konstantinos, (2002) “Anglo-American Differences over the UN During the Cold War: The Uniting for Peace Resolution”, Contemporary British History, London, Vol.16, No.2.
Carswell, Andrew J, (1963) “Unblockingthe UN Security Council: TheUniting for Peace Resolution” Journal of Conflict & Security Law, Oxford University Press, Vol. 18, Issue 3, Winter2013.
Higgins, Rosalyn, United Nations Peacekeeping, Oxford University Press, Vol. II.
Johnson, Larry D, (2014) “Uniting for Peace”: Does it Still Serve Any Useful Purpose? American Society of International Law, July 15.
 
Labbé,Jérémie, 1950s UN Resolution Could Break Security Council Deadlock on Syria, InternationalPeace Institute (IPI),Global Observatory,September 27, 2013.
Resolution A/RES/377 A (V), Uniting For Peace, 3 November 1950, United Nation General Assembly, 302nd Plenary Meeting.
Security Council Deadlocks and Uniting for Peace: An Abridged History, October 2013, at: Securitycouncilreport.org.
Show, M, N, International Law, Second Edition, Cambridge: Grotius Publication, 1989.
http://www.undof.unmissions.org.