تاثیر تروریسم بر منطقه گرایی در خاورمیانه با تاکید بر داعش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق. تهران. ایران

2 گروه روابط بین الملل، واحد الکترونیک، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران. ایران

چکیده

روندی که تحولات خاورمیانه در سال گذشته طی کرده است، چشم‌اندازی توام با بیم و امید را برای تحولات این منطقه قابل پیش‌بینی کرده است. شکست‌های داعش در عراق و سوریه چشم‌اندازهای روشنی برای بازگشت ثبات به منطقه پدیدار کرده است. باوجود امیدواری‌هایی که به پایان کار داعش و دیگر گروه‌های تروریستی به وجود آمده است اما واقعیت‌هایی وجود دارد که نشانگر دشواری‌های فراوان برای رسیدن به منطقه‌گرایی در چارچوب روابط بین‌الملل است.
نتایج مثبت منطقه‌گرایی در عرصه روابط بین‌الملل موجب شده است که بحث منطقه‌گرایی در خاورمیانه به مبحثی حائز اهمیت در سال‌های اخیر تبدیل شود که این امر نیازمند بررسی بیشتر است. در این پژوهش به تاثیر عامل تروریسم بر منطقه‌گرایی خاورمیانه تمرکز شده است تا با بررسی تاثیرات آن به راهکارهایی برای کاهش تاثیرات منفی تروریسم خصوصا داعش بر منطقه‌گرایی در خاورمیانه دست‌یابیم. سوال این پژوهش به این صورت مطرح‌شده است که تاثیر ظهور تروریسم در خاورمیانه خصوصا داعش بر روند منطقه‌گرایی در این منطقه چیست؟ در راستای جواب به آن فرضیه مقاله این شده است که ظهور داعش در منطقه خاورمیانه علیرغم تقویت اندیشه و اقدام مبارزه با تروریسم در کشورهای منطقه اما به دلیل رقابت‌های منطقه‌ای بازیگران بومی و منافع متعارض آن‌ها باعث شکل‌گیری ائتلاف‌های دوگانه و واگرا به‌جای منطقه‌گرایی شده است. روش این مقاله نیز به‌صورت تحلیلی و توصیفی است.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی پور، حوا، (1393)، روابط کشورهای عرب منطقه خلیج‌فارس و ایران از منظر منطقه‌گرایی، مجله سیاست دفاعی، شماره 4.
آقاجری، محمدجواد، (1391)، پیمان سارک و تاثیر آن بر منطقه‌گرایی، پژوهشنامه روابط بین‌الملل، شماره 20.
برزگر، کیهان، (1366)، جایگاه تروریسم جدید در مطالعات خاورمیانه و روابط بین‌الملل، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره 4.
بزرگمهری، مجید، (1387)، تعریف سازمان ملل متحد از پدیده تروریسم، مروری بر اسناد مصوب و دیدگاه‌های صاحب‌نظران، فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره 2.
بصیری، محمدعلی، آقا محمدی، زهرا، فلاحی، احسان، (1395)، بسترهای شکل‌گیری و تداوم تروریسم در غرب آسیا مطالعه موردی داعش در عراق و سوریه، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره 19.
ترابی، قاسم، محمدیان، علی، (1394)، بسترها و عوامل مؤثر در شکل‌گیری گروهک تروریستی داعش، مجله سیاست دفاعی، شماره 93.
حسینی، سید لطیفه، (1394)، نقش منطقه‌گرایی در حفظ صلح و امنیت منطقه‌ای، فصلنامه پژوهشی تطبیقی حقوق اسلام و غرب دانشگاه قم، شماره 3، 29
خلیلی، محسن، زارعی، معصومه، (1392)، بازشناسی سازمان همکاری شانگهای بر بنیان نسل سوم نظریه منطقه‌گرایی، فصلنامه سازمان‌های بین‌المللی، شماره 3.
دهقانی فیروزآبادی، جلال، (1389)، تحول در نظریه‌های منطقه‌گرایی، مطالعات اوراسیایی مرکزی، مطالعات اوراسیای مرکزی، شماره 3.
روحی دهبنه، مجید، (1394)، مفهوم‌سازی همگرایی و منطقه‌گرایی در روابط بین‌الملل از منظر سازه‌انگاری، پژوهش نامه روابط بین الملل، شماره 13.
سیمبر، رضا، (1394)، فهم کانستراکتیویستی تروریسم بین‌الملل، پژوهشنامه روابط بین‌الملل، شماره 29.
صفاری انارکی، محمد، کریمی، سحر، (1393)، منطقه‌گرایی از نگاه نظریه‌ها، کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی.
عابدینی، داود، (1396)، جامعه شبکه‌ای و تروریسم نوین؛ بررسی منابع ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه در راستای دستیابی به یک مدیریت اجرایی برای امنیت، فصلنامه علمی پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی سال دهم، شماره 1.
عسگری، سهراب، (1394)، ژئوپولیتیک جهان اسلام؛ زمینه‌های واگرایی و بسترهای همگرایی، مجله علوم سیاسی- دانشگاه باقرالعلوم (ع)، شماره 41.
فرجی راد، عبدالرضا، (1383)، اهمیت توجه به منطقه‌گرایی و نقش آن در توسعه کشور، فصلنامه جغرافیای سرزمین، شماره 3.
قاسمی، محمدعلی، استراتژی ترکیه در قبال داعش، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 3.
کامران، حسن، کریم پور، یدالله، (1381)، جهانی‌شدن، منطقه‌گرایی و دولت _ ملت‌ها، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 42.
کولایی، الهه، سازمند، بهاره، (1390)، همگرایی منطقه‌ای در آسیا: تحلیل تطبیقی اکوو آسه آن، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات مرکزی، شماره 27.
نجات، سید علی، 1394، گروهک تروریستی داعش و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ چالش‌ها و فرصت‌ها، فصلنامه سیاست، شماره 6.
نیک‌پی، احسان، 1389، بررسی بسترها و ریشه‌های تروریسم در خاورمیانه، کارشناسی ارشد، روابط بین الملل، علوم انسانی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره).
ولایتی، علی‌اکبر، 1389، تحلیل تجارب همگرایی در جهان اسلام، دانش سیاسی، شماره 11.
 
Makarychev, Andrey, (2017), Russia’s Engagement with Asia Pacific: International Socialization, Multipolarity and Regionalism
Caruson, Kiki, Disaster VulnerabilitiesHow Strong a Push Toward Regionalism and Intergovernmental Cooperation?
Dr. Sarah Hariri Haykal. Fighting Terrorism and Corruption for Better Governance in the Middle East.
Fawcett, Louise, The History and Concept of Regionalism
Goltermann, Lukas/ Mathis Lohaus/ Alexander Spielau/ Kai Striebinger. Roads to Regionalism
Gordon، Sandy، Regionalism andCross-Border Cooperation againstCrime and Terrorism in the Asia-Pacific،
Hettne, Björn, The New Regionalism Revisited
Jia Hao Chan. Regionalism in South Asia: Negotiating cooperation, institutional structures.
Mark Beeson and Troy Lee-Brown.The Future of Asian Regionalism: Not What It Used to Be?
Mark Petersen and Carsten-Andreas Schulz. Setting the Regional Agenda: A Critique of Posthegemonic Regionalism
Öjendal, Joakim, Back to the Future? Regionalism in South-East Asia Under Unilateral Pressure,
Pasha L. HSIEH. New Asian regionalism and the Global South.
Peter, Ada. Skewed global-focusing and global-spectacle of ISIS: A subtle media strategy for manufacturing popular dissent for terrorism as a legitimate approach for seeking political change in the Middle East.
Prof. Boaz Ganor. Conflict Management and Counter-Terrorism in Israel and the Middle East.
Tarkan Oktay. METROPOLITAN GOVERNANCE IN TURKEY WITH REGARD TO REGIONALISM APPROACHES