واکاوی چالش های دولت - ملت سازی در سوریه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد روابط بین الملل شهید بهشتی. تهران. ایران

چکیده

سوریه از جمله کشورهای خاورمیانه ی عربی است که روند دولت- ملت سازی در این کشور تاکنون موفق نبوده است. در این مقاله به بررسی مدل های دولت- ملت سازی و توضیح و تبیین آنها در منطقه خاورمیانه عربی با تاکید بر قرارداد سایکس- پیکو و سپس به واکاوی چالش های دولت- ملت سازی و موانع پیش روی این فرآیند در سوریه می پردازیم. پرسش اصلی مقاله این است که مهمترین چالش های ناکامی فرآیند دولت - ملت سازی در سوریه کدامند؟ علی رغم اینکه عامل اصلی پایه ریزی این ناکامی به نقش قدرت های استعماری (انگلیس و فرانسه) برمی گردد؛ ولی نویسنده بر این اعتقاد هست که در طول چند دهه ی اخیر آنچه که این ناکامی را تشدیدکرده در ابتدا؛ اقتدارگرایی داخلی و بعد؛ نقش قدرت های منطقه ای بوده است. نویسنده ابعاد داخلی مانند (بافت جمعیتی- مذهبی، هم زادپنداری مذهبی، فساد فراگیر، توسعه ناهمگون اقتصادی، عدم شکل گیری تشکیلات نخبگان ملی، اقتدارگرایی ناپایدار و همچنین وضعیت خدمات عمومی) را بررسی خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها


  1. آجورلو، حسین (1390)، «تحلیلی بر جایگاه سوریه در حمایت از محور مقاومت»، فصلنامه مطالعات فلسطین، شماره 15، زمستان.

    بنی‌هاشمی، میرقاسم (1381)، «فرآیند ملتسازی در خاورمیانه»، کتاب خاورمیانه (1)، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.

    حسینی، رسول (1393)، «علل و ریشههای افراطیگری در خاورمیانه (مطالعه موردی: داعش)»، کنفرانس جهان علیه خشونت و افراطی‌گری: مجموعه مقالات، مرکز ملی جهانی‌شدن.

    زارعان، احمد (1394)، «موانع تشکیل دولت ملی در سوریه»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال شانزدهم، شماره 2، پیاپی 22، تابستان.

    زرین، یحیی (1394)، «عوامل ناکامی دولتسازی در عراق»، پایان‌نامه دانشگاه شهید بهشتی.

    شیدا مهنام، صدیقه زارع زحمتکش. (1391)، «چالش‌های اجتماعی، هویتی و ساختاری خاورمیانه (مطالعه موردی عراق)»، سیاست خارجی، دوره 26، شماره 4.

    عباس زاده فتح‌آبادی، مهدی (1393)، «توسعه نامتوازن و ناآرامی سیاسی در سوریه»، فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، سال ششم، شماره 39، پاییز.

    فاست، لوییس (1391)، «روابط بینالمللی خاورمیانه»، ترجمه: احمد سلطانی نژاد، تهران: مرکز آموزش و پژوهش‌های بین‌المللی، پاییز.

    قوام، سید عبدالعلی (1389)، «روابط بینالملل: نظریهها و رویکردها»، ناشر: سمت، چاپ چهارم، تابستان.

    قوام، عبدالعلی و افشین زرگر (1387)، «دولتسازی، ملت‌سازی و نظریه روابط بین‌الملل: چهارچوبی تحلیلی برای فهم و مطالعه جهان دولت-ملتها»، نشر: آثار نفیس، چاپ اول، زمستان.

    لاری، سید رحیم (1391)، «نقش طوایف و مذاهب در تحولات 8 ماهه سوریه: طوایف و پیروان مذاهب در کدام سوء ایستادهاند»، بیداری اسلامی، سال اول، شماره دوم.

    نوروزی، نورمحمد و دیگران (1382)، «چالش مشروعیت و بازسازی نظم سیاسی در خاورمیانه»، تهران: مؤسسه اندیشه‌سازان نو.

    هاشمی، روح‌الله (1392)، «مدل‌های دولت-ملت در جهان معاصر»، سه شنبه ۱۴ جوزا.

    هالیدی، فرد، بری بوزان، هینه بوش و دیگران (1393)، «خاورمیانه نو: نظریه و عمل»، ترجمه: عسگرقهرمانپور، چاپ دوم، نشر امیرکبیر.

    هینبوش، ریموند (1382)، «سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه»، ترجمه علی گل‌محمدی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

     Alison Meuse, Syria’s Minorities: Caught Between Sword of ISIS and Wrath of Assad, NPR. http://www.npr.org

     Butter, D. (2015), “Syria’s Economy: Picking up the Pieces”,Chatham House, the Royal Institute of International Affairs.

     Carpenter, Ted Galen. (2013), “Tangled Web: The Syrian Civil War and Its Implications”, In Mediterranean Quarterly, 24 (1), pp. 1-11, Duke University Press.

     CIA World Factbook. (2015), Syria, CIA, August. <https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sy.

    Data: syria Arab Republic, the world bank group, population, accessed january 18, 2015, http://data.worldbank.org

     Gobat, J. & Kostial, M. K. (2016), “Syria’s Conflict Economy”, International Monetary Fund.

     Harald Doornbos and Jenan Moussa. (2013), “The Civil War Within Syria’s Civil War”, Foreign Policy Magazine, August 28.
    http://foreignpolicy.com/2013/08/28/the-civil-war-within-syrias-civil-war/

     ICG, International Crisis Group, (2013a), “Syria’s Metastasising Conflict”, Middle East Report No. 143.

    International Religious Freedom Report, U.S. Department of State Bureau of Democracy,( 2013), Human Rights, and Labor.
    http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/religiousfreedom/index.htm?year=2013&dlid=222313#wrapper

     International Religious Freedom Report, U.S. Department of State Bureau of Democracy, (2013), Human Rights, and Labor. http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/religiousfreedom/index.htm?year=2013&dlid=222313#wrapper

    1. J. Messner Nate Haken, (2013), Failed States Index. www.failedstatesindex.org.

     Joshua Hersh. (2013), “The Dilemma of Syria’s Alawites”, The New Yorker, October 13. http://www.newyorker.com/news/newsdesk/the-dilemma-of-syrias-alawites

     Lawson, Fred H. (2014), “Syria’s mutating civil war and its impact on Turkey, Iraq and Iran”, in International Affairs, 90 (6), pp. 1351–1365, John Wiley & Sons.

     Lund, Aron. (2012), “UI brief NO 13: Syrian Jihadism”, Swedish Institute of International Affairs, Retrieved on 06-01-2016 at [ui.se].

     Mirkin, B. (2013), “Arab Spring: Demographics in a region in transition”, United Nations Development Programme, Regional Bureau for Arab States.

     syrian centre for policy research. (2013), “the syrian catastrophe:
    socioeconomic monitoring report first quarterly report”, (january – march 2013). www.unrwa.org.

    Tabler, A. J. (2013), “Syria’s Collapse: And How Washington Can Stop It”, Foreign Aff, 92, 90.

     The World Bank. (2011), Data: Syrian Arab Republic.
    http://databank.worldbank.org/data//reports.aspx?source=2&country=SYR&series=&period

     Urdal, H. (2012), “A Clash of Generations? Youth Bulges and Political Violence”, United Nations Population Division, Expert Paper No. 2012/1. New York.

    World Bank. (2008), “Youth and Unemployment in Africa: The Potential, The Problem, The Promise.” December. Washington, D.C.

    Druze, Encyclopedia Britannica, November, (2014), www.britannica.com/topic/Druze>‌‌37.

    Population Profile: syrian Refugees, November ,(2015),
    http://www.cic.gc.ca/english/refugees/crisis/canada-response.asp

     BBC News.(2015), “ Syria: The story of the conflict”, March 12. http://www.bbc.com/news Benedetta Berti and Jonathan Paris ( 2014), “Beyond Sectarianism: Geopolitics, Fragmentation, and the Syrian Civil War”, Strategic Assessment | Volume 16 | No. 4 | January.

     ICG (International Crisis Group), All sources retrieved on 06-01-2016 at [crisisgroup.org]. (2013b) Syria’s Metastasising Conflicts, Middle East Report NO,143.