اتحادها در خلیج فارس و نظریه موازنه تهدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه یزد پردیس علوم انسانی و اجتماعی. یزد. ایران

2 دانشگاه یزد. یزد. ایران

3 کارشناسی ارشد روابط بین الملل. دانشگاه یزد. ایران

چکیده

قضیه کردی به‌عنوان قومی که فاقد دولت هستند پتانسیل لازم را برای به چالش کشیدن امنیت منطقه دارد. تشکیل دولت فدرال عراق و نقش کردها در آن و تشکیل حکومت نیمه‌مستقل کردی در شمال این کشورء مهمترین دستاورد کردهای عراق است و این مسئلهء امنیت ملی کشورهای دارنده اقلیت کرد را شدیدا تحتتاثیر قرار می‌دهد. همچنین دلایل اصلی عدم تشکیل دولت مستقل کردی در عراق عبارت است از مقتضیات ژئوپلیتیکی سرزمین‌های کردی, اختلافات داخلی در بین جریان‌ها و گروه‌های قومی کردء ضعف توان اقتصادی- نظامی و همکاری‌های پیدا و پنهان دول ذینفع در مسئله کردی که منجر می‌شود دولت‌های درگیر از این نقاط ضعف در جهت حفظ یکپارچگی خود و تخفیف این قضیه در سطح فرو ملی استفاده کنند. این نوشتار با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی سعی دارد که از منظر رهیافت سازه‌انگاری و با تکیه بر عناصر مادی و معنایی بر بررسی ابعاد موضوع بپردازد. سوالی که در این پژوهش مطرح می‌شود این است که استقلال‌خواهی اقلیم کردستان عراق چه تهدیدها و فرصت‌هایی را برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در پی دارد؟ با توجه به سوال مطرح‌شده. فرض نگارنده در این پژوهش این است که افزایش و گسترش مطالبات قومی در ارتباط با مسئله کردی در عراق همخوانی زیادی با مختصات امنیتی منطقه ندارد. 

کلیدواژه‌ها


آرم، آرمینا. (1395)، «ایران و عربستان، رقابت بر سر نفوذ در خاورمیانه»، فصلنامه سیاست، (9) 2.
اسپوزیتو، جان.ال. (1382)، انقلاب اسلامی ایران و بازتاب جهانی آن، ترجمه محسن مدیرشانه چی، تهران: باز.
ایکنبری، جی.جان. (1383)، تنها ابرقدرت: هژمونی آمریکا در قرن بیستم، مترجم عظیم فضلی‌پور، تهران: ابرار معاصر.
بوزان، بری و الی‌ویور. (1388)، مناطق و قدرتها. ترجمه رحمان قهرمان پور، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ترابی، قاسم. (1391)، «برنامه هسته‌ای کشورهای عربی: الگوها و روندها»، پژوهشنامه دفاع مقدس، (1) 1.
ترابی، قاسم. (1374)، «موازنه تهدید: موازنه قوا یا اتحاد با طرف تهدید کننده»، ماهنامه اطلاعات ‌راهبردی، (74) 7.
جهانگیر، کیامرث و مرتضی‌ اسماعیلی. (1392)، «تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش بیداری اسلامی‌ بر شمال آفریقا»، فصلنامه سیاست، (1) 43.
جعفری، علی‌اکبر. (1392)، «استراتژی موازنه تهدید و امنیت دولت‌های اسلامی منطقه خاورمیانه»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، (7) 2.
دوئرتی، جیمز و رابرت فالتزگراف. (1384)، نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: قومس.
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال. (1389)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: سمت.
رهبر، عباسعلی، مجید نجات پور و مجتبی موسوی نژاد. (1394)، «قدرت نرم، انقلاب اسلامی ایران و بیداری اسلامی»، فصلنامه پژوهش راهبردی سیاست. (14) 4.
سازمند، بهاره. (1390). سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ، تهران: ابرار معاصر.
سیفی، عبدالمجید و ناصر پورحسن. (1395)، «موازنه همه‌جانبه و ائتلاف‌سازی عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی، (26) 8.
صالحی، علیرضا و سجاد محسنی. (1392)، «دستاوردهای نظامی ایران و معمای امنیت در خاورمیانه (با تاکید بر شورای همکاری خلیج‌فارس)»، فصلنامه سیاست خارجی، (1) 27.
صالحی، حمید. (1390)، «مناسبات راهبردی امارات متحده عربی با جمهوری اسلامی ایران (2011-2001)»، فصلنامه مطالعات راهبردی، (1) 4.
عسگرخانی، ابومحمد و رضا رحمتی. (1390)، «بررسی امنیت بین‌الملل: در گذر از نظریه واقع‌گرایی به نظریه پسانوگرایی»، رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، ش 24.
فولر، گراهام. (1393)، قبله عالم: ژوئوپولیتیک ایران. ترجمه عباس مخبر، تهران: مرکز.
فیروزکلائی، عبدالکریم. (1394)، «تحلیلی بر مهمترین علل تهاجم نظامی ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی به یمن»، پژوهش‌های منطقه‌ای، ش 7.
قوام، عبدالعلی. (1387)، اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران: سمت.
قوام ملکی، حمیدرضا. (1390)، «نقش موشک‌ها در راهبرد بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه رهنامه سیاست‌گذاری، (2) 3.
لیتل، ریچارد. (1389)، تحول در نظریه‌های موازنه قوا. ترجمه غلامعلی چگنی‌زاده، تهران: ابرار معاصر.
مشیرزاده، حمیرا. (1392)، تحول در نظریه‌های بین‌الملل، تهران: سمت.
مورگنتا، هانس جی. (1384)، سیاست میان ملت‌ها. ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران: وزارت امور خارجه.
نورمحمدی، مرتضی و حجت کاظمی. (1394)، «جایگاه فرهنگ در کوین ایران هراسی فرهنگی در کشورهای حوزه خلیج‌فارس»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، (12) 3.
 همیانی، مسعود (1394)، «تغییر سیاست خارجی عربستان سعودی: از استراتژی موازنه تا رهبری ائتلاف»، فصلنامه سیاست خارجی، (1) 29.
هیبنبوش، ریموند و انوشیروان احتشامی. (1382)، سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه، ترجمه علی گل محمدی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
 
Almemar, Zamawang. (2015), “Uniting Against a Common Enemy: Formation of International Alliances Against CBRN Terrorism”. NCT CBRNe, Washington, D.C.
Antony, John Ducke, Jean Francois Seznec, Tayyar Ari, White. (2008), War with Iran: Regional Reactions and Requirements. Middle East Policy, 15 (3).
Bucala, Paul and Genevieve Casagrande. (2017), “How Iran is learning from Russian in Syria”. Institute for the Study of War (ISW). (Available from http://www.understandingwar.org/backgrounder/how-iran-learning-russia-syria).
Cordesman, Anthony H. and Abdullah Tokan. (2016), “Iran and the Gulf Military Balance”. Center for Strategic & International Studies (CSIS). (Available from https://www.csis.org/analysis/iran-and-gulf-military-balance-1).
Daoust, Thomas Courvoisier. (2011), Threat Perceptions: American and British Assessments of China. A thesis submitted to McGill University, USA.
Dassakaye, Dalia and Jeffrey Martini. (2014), “The Days After a Deal with Iran: Regional Responses to a Final Nuclear Agreement”. (Available from http://www.rand.org/pubs/perspectives/PE122.html).
Dwivedi, Sangit Sarita. (2012), “Alliances in International Relations Theory”. International Journal of Social Science & Interdisciplinary Research, 1 (8).
http://www.emaratalyoum.com/Plitics/news/2012-05-18-485192
http://www.globalfirepower.com
http://www.military.ir
Kahwaji, Riad. (2004), “U.S-Arab Cooperation in the Gulf: Are Both Sides Working from the Same Script?”. Middle East Policy, 6 (3).
Kalout, Hussein. (2015), “The Geopolitics of the Arab World and the Comprehensive Nuclear Agreement”. In Iran and the Arab World after the Nuclear Deal: Rivalry and Engagement in a New Era. (Available from http://belfercenter.org/theiranproject).
Laursen, Finn. (1995), “theoretical Perspective on Comprative Regional Interaction”. the Political Economy of European Interaction. The Hague klawer.
Liska, George. (1962), Nation in Alliance: the Limits of Interdependence. Baltimore, MD.: The Johns Hopkins Press.
Littele, R. (2008). the Balance of Power in International Relations: Metaphors, Myths and Models. London: Cambridge University Press.
Mason, Robert. (2014), “Back to Realism for an Enduring U.S-Saudi Relationship”. Middle East Policy, XXI (4).
Shen, ‌‌‌‌‌ Dingli. (2004). “Can Alliances Combat Contemporary Threats?”. The Washington Quarterly, 27 (2), pp. 165- 179.
Walt, Stephen. (1990). The Origins of Alliances. Ithaca and London: Cornel University Press.
Walt, Stephen. (1997). “Way Alliances Endure or Collapse”. Survival, 39 (1), pp. 79- 156.
Waltz, Kenneth. (1988). “The Origins of War in Neorealist Theory”. Journal of Interdisciplinary History. 18 (4), pp. 615 – 628.