اقتصاد سیاسی درون گرایی در جمهوری اسلامی ایران 1358-1398 دولت مانتیکوری، تحریم و پیامدهای اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کاندیدای دکترای علوم سیاسی ، دانشگاه تهران. تهران. ایران

چکیده

بررسی اسناد بالادستی سیاست­گذاری اقتصادی در ایران پس از انقلاب همچون سیاست ­های کلی برنامه ­های توسعه و سند اقتصاد مقاومتی نشان می ­دهد جهت دستیابی به رشد اقتصادی بالا و پایدار، راهبرد برون­ گرایی اقتصادی در چارچوب حمایت همه ­جانبه و هدفمند از صادرات کالا و خدمات، توسعه سرمایه ­گذاری از طریق جذب منابع و سرمایه ­های خارجی و گسترش همکاری­ های تجاری از محورهای کلیدی سیاست­گذاری کلان اقتصادی می ­باشد. در عین حال بررسی شاخص­ های اقتصاد ایران طی سال­ های 1358 تا 1398 در این حوزه و مقایسه آن با تحولات اقتصاد جهانی نشان می ­دهد اقتصاد ایران طی این دوره یک اقتصاد درون ­گرا است. پرسش اصلی در مقاله حاضر این است که چرا اقتصاد ایران پس از انقلاب بر خلاف اسناد بالادستی سیاست­گذاری اقتصادی یک اقتصاد درون­ گرا است؟ فرضیه مقاله حاضر بر مبنای رویکرد نهادگرایی تاریخی این است که ماهیت مانتیکوری (مرکب و متعارض) دولت در ایده سازنده، ساختار و کارویژه ­های آن عامل شکل­ گیری اقتصاد درون­ گرا می ­باشد. بر این مبنا دولت در ایران پس از انقلاب دو دسته کارویژه ­های توسعه­ ای و فراسرزمینی بر عهده داشته است که در نتیجه غلبه کارویژه­ های فراسرزمینی بر کارویژه ­های توسعه ­ای دولت، طیف گسترده­ای از تحریم­ ها علیه ایران شکل گرفته که پیامد آن درون­گرایی اقتصادی است.

کلیدواژه‌ها