آینده جنبش های اسلامی در خاورمیانه: طرح یک چارچوب نظری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه تهران

چکیده

گسترش موج اسلام­ گرایی و ظهور گروه های سیاسی اسلامی بی­ گمان یکی از مهمترین تحولات سیاسی و اجتماعی در خاورمیانه ربع آخر قرن بیستم بوده است. گرچه پیرامون جنبه های گوناگون پدیده اسلام­ گرایی یا آنچه که در محافل دانشگاهی غرب به بنیادگرایی اسلامی معروف است، مطالب فراوان به رشته تحریر درآمده است اما وسعت مباحث نظری برای ارائه چارچوب های مفهومی به منظور تبیین علل و عوامل ظهور این پدیده سیاسی چندان گسترده نبوده است. گذشته از این، بیشتر بحث های نظری نیز در چارچوب گفتمان نوگرایی (مدرنیزاسیون) و تقابل میان تجدد و سنت در جوامع جهان سوم به طور عام و جوامع اسلامی به طور خاص صورت گرفته است. محققان علوم اجتماعی در غرب که در صدد تحلیل پدیده بنیادگرایی سنتی اسلامی بوده اند بیشتر به قرار دادن بحث اسلام ­گرایی در چارچوب گفتمان نوگرایی تمایل داشته اند.

کلیدواژه‌ها