اتحاد شوروی و اسراییل، روابط و جهت گیری ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

روابط اتحاد شوروی و اسراییل و جهت گیری های مربوط به این روابط از بدو پیدایش رژیم اسراییل، تا پایان دهه 80 به عنوان یک فرایند تاریخی، موضوع این مقاله را تشکیل می دهد. با پایان جنگ دوم جهانی مسئله تشکیل دولت صهیونیستی در سرزمین فلسطین در دستورکار دولتهای بزرگ قرار گرفت و اتحاد شوروی از کشورهایی بود که با جدیت و علاقه­ مندی آن را دنبال کرد. تصویب قطعنامه های مختلف سازمان ملل در مورد شکل گیری اسراییل و ارتباط تنگاتنگ بعدی میان شوروی و اسراییل از جمله موضوعات مطرح در این مقاله می باشد. این فرایند در طول زمان با تاکید اسراییل بر مهاجرت یهودیان از شوروی و رفتن به سوی غرب به تدریج جای خود را به تیرگی روابط و بالاخره دشمنی میان شوروی و اسراییل داد. با کدورت در روابط اسراییل با شوروی در جریان بحران سوئز، اعتراضات مختلف به سیاست های توسعه طلبانه و تجاورکارانۀ این کشور شدت گرفت. با آغاز جنگ در 1967 سیاست ضد صهیونیستی شوروی شتاب بیشتری پیدا کرد. مسئله دفاع از حقوق فلسطینی ها و فشار غرب برای اجازه مهاجرت به یهودیان روسی برای رفتن به اسراییل از موضوعات دیگری است که به نوعی به زورآزمایی میان شوروی، غرب و اسراییل بدل شد. با آغاز جنگ 1973 نه تنها روند تنش زدایی نتوانست مانع دشمنی و عداوت در خاورمیانه شود،بلکه درگیری میان دو قدرت بزرگ جهانی را در صحنه شورای امنیت تشدید کرد. این مقاله به روی کار آمدن گورباچف و تاثیر آن بر سیاست داخلی و خارجی شوروی و به ویژه در ارتباط با مسئله اسراییل و اعراب نیز پرداخته است.

کلیدواژه‌ها