اسلام گرایی: نقش سیاسی جنبش‌های اسلام گرا در خاورمیانه معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مؤلف متن، مدیر بخش مطالعات اسلامی مرکز مطالعات بین المللی و استراتژیک (واشنگتن)

2 مترجم متن، کارشناس خبری

3 مترجم متن، کارشناس علوم سیاسی

چکیده

پدیده اسلام ­گرایی، در دو دهه اخیر یکی از مهمترین متغیرهای مورد توجه کشورهای مختلف جهان به ویژه کشورهای غربی بوده است. شیرین هانتر در این مقاله تحقیقی، نظریات موجود درباره خیزش اسلام­گرایی در خاورمیانه را ذیل دو عنوان «نوجهان سومی ها» و «نو شرق شناسان» جای می دهد. طبق توضیح او، گروه نخست امکان مصالحه بین اسلام ­گرایان و غرب را قابل تصور و دستیابی می داند، در حالی که گروه دوم عدم امکان مصالحه و بحث «برخورد تمدنها» را پیش می کشد زیرا نوعی تفاوت ذاتی میان ارزش های غربی و ارزش های اسلامی مشاهده می کند.
اسلام­گرایی در خاورمیانه، به نظر نویسنده، هم متاثر از ویژگی های ذاتی دین اسلام بوده است و هم ناشی از شرایط خاص سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و بین المللی. از این رو جنبش­های اسلام­گرا موضع گیری یکسانی در قبال غرب ندارند. از دید هانتر، غرب از کسب قدرت سیاسی توسط اسلام­گرایان به شدت نگران است، ولی در واقع اگر آنان به قدرت برسند با مشکلات و کمبودهای فراوانی روبرو خواهند شد و لذا چاره ای ندارند جز آنکه با غرب کنار بیایند. او مهمترین مشکل غرب در سالهای آینده را فراهم آوردن راهکاری دووجهی می داند که از سویی به مهار اسلام­گرایان بینجامد و از سوی دیگر با آنان به گفتگو بپردازد.

کلیدواژه‌ها