استاد علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
چکیده
توسل گسترده برخی از جنبشهای اسلامگرا به خشونت و عملیات تروریستی در نیمه دوم دهه 1990 تحولی مهم در تاریخ فعالیت های اسلامگرایانه محسوب می شود چرا که این بار غیرنظامیان نیز هدف قرار می گرفتند. به نظر می رسد که این مسئله نتیجه ترکیب دو جریان اسلام گرای مغرب و مشرق عربی بوده است که موجب شده دوگونه خشونت واکنشی و خشونت ایدئولوژیک جای خود را از ابتدای دهه 1990 به خشونت فرقه ای بدهد. این ترکیب در افغانستان و در خلال سالهای نبرد با نیروهای شوروی صورت گرفت و طی آن جنبشهای رادیکال مغرب عربی، مهارتهای سازمانی و تشکیلاتی خود را در اختیار اسلامگرایان سعودی قرار دادند و در مقابل هم از کمک مالی آنان بهره گرفتند و هم از دیدگاههای فرقه گرایانه وهابی ها اثر پذیرفتند.
)