1
استاد جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک دانشگاه تربیت مدرس
2
دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
عراق به عنوان کشور حایل ایرانی- عربی و شیعی- سنی از زمان استقلال خود نقش های متفاوتی را در روابط دو قلمرو تمدنی ایرانی و عربی بازی کرده است. وقوع حملات تروریستی 11 سپتامبر در آمریکا نیز توجه جهان غرب را به سوی کشورهای اسلامی و به خصوص عراق کشاند و در نهایت عراق در سال 2003 مورد اشغال آمریکا و متحدانش قرار گرفت و به چالشی اساسی در روابط بین ایران و کشورهای عربی تبدیل شد. سوال اصلی پژوهش این است که روابط ایران و کشورهای عربی بعد از حمله آمریکا به عراق در سال 2003 تاکنون چگونه بوده است؟ در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از داده های آماری به تجزیه و تحلیل 3656 عنوان و متن خبری از خبرگزاری فارس پرداخته تا سیر این روابط و همچنین حجم و موضوعات مورد توجه درروابط ایران با هر یک از کشورهای عربی مورد بررسی قرار گرفته شود . در نهایت برای بررسی دقیق تر با استفاده از نرم افزارspss به تجزیه و تحلیل داده های استخراج شده پرداخته و در محیط EXCEL به ترسیم نمودارهایی حاصل از مطالعه آماری پرداختهایم. نتایج حاصل از این مطالعات نشان داد که روابط ایران و کشورهای عربی طی این دوره در یک سطح نبوده و میزان هم گرایی و واگرایی ایران با هر یک از آنها متفاوت است و دو قلمرو ضمن رقابت های منطقه ای همکاری هایی نیز در برخی موارد داشته و عراق عامل مهم در این ارتباط می باشد.
)