هم‌تکمیلی‌های برجام و راهبرد امنیتی خاورمیانه‌ای ایران؛ «امنیت به‌هم پیوسته»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل از دانشگاه گیلان

چکیده

ایران در یک دهه اخیر در محیط خاورمیانه ای با تراکم معضلات امنیتی مواجه است. بحرانهای عراق و سوریه، رشد گروههای تروریستی، تعهد آمریکا به تامین امنیت اسراییل و افزایش پیوستگی با اعراب، ایران را در حوزه امنیتی خاورمیانه ای به سمت اتخاذ راهبرد امنیت به هم پیوسته سوق داده است. در قالب این راهبرد هر نوع ایجاد ناامنی برای ایران، به معنای ناامنی برای منطقه در نظر گرفته می شود. در این شرایط دست یابی به برجام و خروج موضوع هسته ای از کلان سیاست خارجی ایران و مسئله تهدیدآمیز بین المللی، ظرفیت دستگاه دیپلماسی را در مدیریت تحولات منطقه افزایش می دهد. مقاله حاضر با روش تحلیلی و نظریه نورئالیسم تدافعی، کنکاشی در بررسی رابطه برجام و راهبرد امنیتی ایران در خاورمیانه؛ «امنیت به ­هم پیوسته» است و این سؤال اصلی را مطرح می کند که چه نسبتی میان برجام و راهبرد امنیت به هم پیوسته برقرار است؟ بایستی توجه داشت که برجام به عنوان توافقی بر مبنای حاصل جمع مثبت قابلیت تسری به مسائل منطقه ای را داشته و در نگاهی واقع گرایانه می تواند به عنوان راهکاری برای بحرانهای منطقه ای و گذار از موازنه قوای کلاسیک به امنیت نسبی در خاورمیانه مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس، برجام و راهبرد «امنیت به­ هم پیوسته» مکمل یکدیگر بوده و با جهت دهی معادلات امنیت منطقه ای به سمت بازی برد- برد، مشارکت فعال ایران در حل بحرانهای منطقه ای را به همراه دارند.

کلیدواژه‌ها