کارشناسی ارشد مطالعات منطقه‌ای (گرایش خاورمیانه و شمال افریقا) دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
از آغاز سال 2011، خاورمیانه و شمال آفریقا شاهد تحولات اساسی و آبستن تغییرات جدی بوده است. از بین این تحولات جدید در خاورمیانه و شمال آفریقا، مصر بیشترین نوسانات را طی سه سال گذشته پشت سر گذاشته است. در آخرین تحولات، محمد مرسی، نخستین رییس جمهور منتخب تاریخ مصر، با کودتای ارتش از قدرت برکنار شد . سرنگونی محمد مرسی که طی یک فرآیندی دموکراتیک روی کار آمده بود، صرف نظر از پیامدهای داخلی، در سطح منطقه ای تبعات و پیامدهای مهمی بر منافع ملی و موقعیت راهبردی بازیگران خاورمیانه بر جای گذاشت. در همین راستا پرسش های اساسی نوشتار حاضر آن است که عوامل سرنگونی محمد مرسی و دولت اخوا ن المسلمین چه بود، و کودتای مصر و سرنگونی دولت اخوان المسلمین چه پیامدهایی را برای بازیگران منطقه ای در بر داشته است؟ فرضیه نوشتار این است که عملکرد منفی دولت اخوانی مرسی، در عرصه سیاست داخلی و خارجی بستر کودتا را فراهم کرد؛ این امر موجب فراهم شدن فرصتهای راهبردی برای عربستان سعودی و اسراییل در خاورمیانه شده و به مثابه ناکامی برای دیگر بازیگران منطقه ای از جمله ترکیه، قطر و حماس است. همچنین یافته های نوشتار از این امر حکایت دارد که با شکل گیری دولت جدید در مصر به ریاست سیسی، خاورمیانه شاهد محور و پیمان نوینی به رهبری عربستان سعودی، مصر، امارات، کویت و اردن خواهد بود.
)