دیپلماسی صلح عبری-عربی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار روابط بین الملل، دانشگاه مازندران. ایران.

چکیده

در سال­های اخیر ژئوپلیتیک خاورمیانه دگردیسی جدی هم زمان در عرصه میدانی و مناسبات بین کشورهای منطقه را تجربه کرده است. این موضوع عمدتا برآیند کنش­ های متقابل بین تحولات میدانی و بازیگران منطقه ­ای و فرامنطقه­ ای بوده است. یکی از مسائلی که در یک دهه اخیر تحت تاثیر بحران­ های نوظهور نظیر تحولات موسوم به بهارعربی شکل جدی­ تری به خود گرفته، تقویت روند صلح آشکار و پنهان بین برخی از دولت­های عربی حوزه خلیج فارس با رژیم اسرائیل است. در همین رابطه، اخیرا امارات متحده عربی توافق صلحی را با اسرائیل به امضا رسانده است که تحول نوینی در مناسبات منطقه ­ای محسوب می­گردد.  به ­طور قطع شکل­ گیری و تقویت دیپلماسی صلح عبری-عربی، در میان­مدت و بلندمدت معادله قدرت و امنیت در منظومه ژئوپلیتیک خاورمیانه را به­ویژه برای جمهوری اسلامی ایران تغییر خواهد داد. باتوجه به این مسئله، سوال اصلی بر این مبنا قرار دارد که دیپلماسی صلح عبری-عربی چگونه امنیت ملی ایران را با تهدید مواجه می­ سازد؟ فرضیه اصلی مقاله بر اساس این انگاره مفصل ­بندی شده است که قرارداد صلح امارات متحده عربی با اسرائیل از طریق تغییر موازنه قوای منطقه ­ای و بلوک­ بندی ژئوپلیتیکی، فراهم ساختن زمینه حضور اسرائیل در منطقه خلیج فارس، پیشبرد اهداف آمریکا به ­ویژه در قالب پروژه معامله قرن، تضعیف جبهه مقاومت به رهبری ایران و تحدید قدرت نقش ­آفرینی این کشور و متحدان آن، می­تواند امنیت ملی ج.ا.ایران را با تهدید مواجه سازد. روش پژوهش تحلیلی-تبیینی است و از رهیافت نظری واقع­ گرایی جهت تبیین و تحلیل موضوع پژوهش استفاده شده است.  

کلیدواژه‌ها

مراجع

«ادعای ولیعهد ابوظبی: تصمیم امارات در قبال اسرائیل به نفع تحقق صلح است!» (1399)، 11شهریور، قابل دسترسی در: https://www.mehrnews.com/news
 «افزایش ۱۶درصدی صادرات به امارات» (1399)، 27مرداد، قابل دسترسی در: http://www.ion.ir/news
 «امارات: صلح با اسراییل در راستای تقابل با ایران نیست» (1399)، 25مرداد، قابل دسترسی در: https://www.yjc.ir/fa/news
 «بازگشت امارات به سمت ایران» (1398)، 15مرداد، قابل دسترسی در: https://www.eghtesadonline.com
 «بحرین در مسیر امارات؛ منطقه به کدام سو می‌رود؟» (1399)، 23شهریور، قابل دسترسی در: https://fararu.com/fa/news
 برهانی، سیدهادی (۱۳۹۹)، «چرا امارات وارد صلح با اسرائیل شد؟»، همشهری ­آنلاین، 24مرداد، قابل دسترسی در: https://www.hamshahrionline.ir/news-
 بیژن، عارف (1399)، «بررسی توافقنامه اسرائیل- امارات متحده عربی و پیامدهای آن برای ایران»، مرکز بررسی­ های ریاست­ جمهوری، قابل دسترسی در:http://www.css.ir/fa/content/125397
رام، فرنوش (1399)، «مقامات اسرائیل: پیمان‌ صلح با امارات و بحرین، تشکیل ائتلاف در برابر ایران است» 27 شهریور، رادیو فردا، قابل دسترسی در: https://www.radiofarda.com
 سیف ­زاده، سیدحسین (1385)، اصول روابط بین­ الملل الف و ب، تهران: نشر میزان.
 شیرخانی، محمدعلی و حامد مهاجرپور (1391)، «واقع­گرایی و نقش منابع انرژی در سیاست خارجی»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین­ المللی، شماره 13.
11- صادقی، شمس ­الدین، مسعود اخوان­ کاظمی و کامران لطفی (1394)، «بحران سوریه و مناقشه ژئوپلیتیکی قدرت­های منطقه ­ای»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره 16.
غبیشاوی، رضا (1399)، «ترس از ایران، عامل نزدیک شدن امارات و اسرائیل»، 15 مرداد، سایت تحلیلی عصر ایران، قابل دسترسی در: www.asriran.com     
قوام، سیدعبدالعلی (1388)، اصول سیاست خارجی و سیاست بین ­الملل، تهران: انتشارات سمت.
 قوام، سیدعبدالعلی (1393)، روابط بین­الملل؛ نظریه ­ها و رویکردها، تهران: انتشارات سمت.
 کوشکی، محمدصادق، مصطفی رنجبرمحمدی و مریم گودرزی (1395)، «بررسی تطبیقی سیاست خارجی ایران و ترکیه در بحران سوریه بر مبنای نظریه واقع­ گرایی»، فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره 31.
مشیرزاده، حمیرا (1392)، تحول در نظریه­ های روابط بین­ الملل، تهران: انتشارات سمت.
 ملایی، اعظم (۱۳۹۹)، «صلح اعراب و اسرائیل تغییر سیستماتیک امنیت منطقه­ای را به دنبال ندارد»، ایران دیپلماسی، 23 شهریور، قابل دسترسی در: http://irdiplomacy.ir/fa/news
یورونیوز (۲۸/۰۸/۲۰۲۰)، «نخستین چالش توافق امارات و اسرائیل؛ فروش جنگنده‌های اف‌۳۵ به امارات»، قابل دسترسی در:https://per.euronews.com
 
Bowen, Jeremy (2020), “Five reasons why Israel's peace deals with the UAE and Bahrain matter”, At: https://www.bbc.com/news/world-middle-east-54151712 
Waltz, Kenneth N. (2003), “More May Be Better”, in Scott D. Sagan and Kenneth N. Waltz, The Spread of Nuclear Weapons: A Debate Renewed, New York: Norton.
Cook, Steven A. (August 17, 2020) “What is behind the New Israel-UAE Peace Deal?”, Council on Foreign Relations, At: https://www.cfr.org/in-brief/whats-behind-new-israel-uae-peace-deal
Gardner, Frank (17 August 2020) “With UAE deal, Israel Opens tentative new Chapter with Gulf Arab”, At: www.google.co.uk/amp/worl-middle-east
Emirates Policy Center (20 Aug 2020), “Dimensions and Significance of the Formation of a New Security and Strategic Environment after the UAE-Israeli Peace Treaty”, At: https://epc.ae/brief/dimensions-and-significance-of-the-formation-of-a-new-security-and-strategic-environment-after-the-uae-israeli-peace-treaty

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار