نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران
چکیده
تشکیل دولت توسط طالبان در افغانستان در دو مقطع زمانی به نام امارت اسلامی صورت گرفت. دولت اول در مقطع زمانی 1996 تا 2001 و دولت دوم از 2021 به بعد است. دولت اول دولتی مستعجل بود، این دولت با در پیش گرفتن شیوه خصمانه علیه ایران، باعث بحرانی شدن روابط دو کشور شد. دولت ایران با رویکردی پراگماتیستی و با در نظر گرفتن واقعیتهای عینی و میدانی عرصه سیاسی افغانستان از ابزار دیپلماسی برای حل بحران بهره برد. در سال 2021 با خروج امریکا از افغانستان، طالبان مجدداً توانست بر افغانستان تسلط پیدا کند. سیاست ایران در قبال دولت دوم طالبان احتیاط توام محافظهکاری و با ماهیتی پراگماتیستی بود. سوالی که نگارنده در این مقاله درصدد پاسخ به آن هست عبارت است از: ایران در قبال طالبان چه رویکردی در سیاست خارجی از سال 1996 تا 2021 اتخاذ نمود؟ فرضیه این مقاله که با روششناسی تحلیلی-تبیینی و با استفاده از مقالات اینترنتی و مستندات سیاست خارجی ایران مدون شده است عبارت است از: ایران با رویکردی پراگماتیستی مبتنی بر واقعیتهای عرصه میدانی و سیاسی تلاش نمود سیاست خارجی را براساس عقلانیتگرایی سیاسی، دیپلماسی و میانجیگری بین گروههای مختلف افغانی، حفظ و افزایش نفوذ، ایجاد امنیت و تشکیل دولت ائتلافی متشکل از تمام اقلیتها و قومیت ساماندهی نماید. یافتههای این تحقیق حاکی از این است که سیاست خارجی کارآمد ایران در افغانستان در گرو تدوین سیاست خارجی پراگماتیستی با ویژگیهایی همچون خودداری از تقابلگرایی بیفایده، ترجیح منافع عینی بر منافع ذهنی و انعطافپذیری تاکتیکی در فرآیند سیاستگذاری خارجی است.
کلیدواژه‌ها
)