تاثیر تعارضات هویتی در تشدید منازعات سیاسی: مطالعه موردی بحران قره باغ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای روابط بین الملل، دانشکده علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در مناطقی که دارای تنوع در هویت‌های مذهبی، قومی، فرهنگی، زبانی و تاریخی هستند، مسئله تساهل، مدارا و پذیرش در یک چارچوب کلان که به همبستگی و همسویی در حل بحران های درون منطقه­ای جهت ایجاد و حفظ امنیت پایدار بیانجامد، ضروری است. پژوهش حاضر با تاکید بر تفاوت­ها و تعارضات هویتی در تشدید بحران­های سیاسی منطقه ­ای، بحران قره باغ را مورد بررسی قرار داده است. اختلافات ارضی میان ارمنستان و آذربایجان از 1991 و تنش­ های خشونت­ آمیز میان دو کشور در 2020 و ورود کشورهایی مانند ترکیه و روسیه به این اختلاف که به پیچیدگی بیشتر این بحران افزوده است دستیابی به راه­ حلی پایدار را با ابهام مواجه ساخته است. مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که تفاوت­های هویتی چه نقشی در بحران قره­ باغ داشته است و با روش توصیفی-تحلیلی پاسخ داده­ ایم که تاکید بر تفاوت­های هویتی به بازتولید فرهنگ خشونت میان دو کشور و منجر به گسترش و عدم سازگاری و نگاه امنیتی به مسئله مورد اختلاف و ورود بازیگران خارجی منجر به تعمیق این نزاع شده است و به کنش­های معطوف به خشونت دامن زده است.

کلیدواژه‌ها


خبرگزاری ایرنا (1399). ترکیه در مناقشه قره‌باغ به دنبال چیست، خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا)، بازبینی شده در:  https://www.irna.ir/news/84068363/
بهمن، شعیب (1399)، ناکارآمدی گروه مینسک؛ لزوم ساز و کار منطقه‌ای برای حل مناقشه قره‌باغ، شورای راهبردی روابط خارجی. بازبینی شده در: https://www.scfr.ir/fa/300/30101/127718/
بیلیس، جان و استیو اسمیت (1383)، جهانی ­شدن سیاست: روابط بین­الملل در عصر نوین زمینه تاریخی، نظریه­ها، ساختارها و فرآیندها، تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.
ثریا، جمشید (1389)، «همگرایی منطقه­ای قفقاز جنوبی: موانع و چالش­ها از منظر جمهوری اسلامی»، فصلنامه علمی مطالعات روابط بین­الملل، 3 (12)، 169-198.
خبرگزاری ایرنا (1399)، توافق‌نامه جدید آتش‌بس در قره‌باغ و اعتراض‌ها در ارمنستان، خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا)، 20 آبان 1399، بازبینی شده در: https://www.irna.ir/news/84105066/
خیری، مصطفی (1397)، «روسیه و مناقشه قره­باغ»، فصلنامه علمی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز»، 24 (102)، 97-123.
رستمی، فرزاد و مسلم غلامی حسن­آبادی (1395)، علل تداوم مناقشه ایران و آمریکا پس از توافق هسته­ای، سیاست جهانی, 5 (2), 242-209.
سلطانی­نژاد، احمد و مهدی شاپوری (1392)، «ایران و آمریکا: چرخه منفی برسازی و استمرار مناقشه هسته­ای»، فصلنامه علمی روابط خارجی، 1 (5)، 209-242.
طالبی، ابوتراب و علی کریم­زاده (1397)، «هویت‌خواهی و منازعه قومی (ارائه چارچوبی تحلیلی)»، فصلنامه آفاق امنیت، 11 (39)، 67-102.
قنبری برزیان، علی و رضا همتی (1394)، «هویت دینی در جامعه ایرانی: مرور نظام‌مند مطالعات انجام شده (1380-1392)»، جامعه­شناسی کاربردی، 26 (3)، 117-138.
گابوئف، الکساندر (1399)، روسیه و ترکیه، برندگان جنگ قره­باغ، خبرگزاری بی­بی­سی­فارسی، بازبینی شده در: https://bbc.com/persian/world-features-54932432
گودرزی، حسین (1385)، مفاهیم بنیادین در مطالعات قومی، تهران: مؤسسه مطالعات ملی.
مشیرزاده، حمیرا و حیدرعلی مسعودی (1388)، «هویت و حوزه­های مفهومی روابط بین­الملل»، فصلنامه سیاست، 39 (4)، صص 251-269.
De Wall, Thomas. (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press.
De Wall, Thomas. (2018). Armenia's Revolution and the Karabakh Conflict. Carnegieeurope.
Mitoyan, Nona. (2017). The Frozen Cross-Cultural Conflict: Armenians, Azerbaijanis and Nagorno-Karabakh. Pepperdine Journal of Communication Research. Vol.5.
Tyner, James A. (2009). War, Violence, and Population: Making the Body Count. The Guilford Press. ISBN 978-1-60623-038-1.
Wendt, Alexander. (1992). Anarchy is what States Make of it: The Social Construction of Power Politics”, International Organization, Vol. 46, No. 2. Available at: www.Leader.ir.
Wendt, Alexander. (1995). Constructing International Politics. International Security. Vol. 20, No. 1.