مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)مطالعات خاورمیانه1560-198616420091222aaaموانع عدم پیشبرد دموکراسی سازی در شیخ نشین های خلیج فارس151285FAخلیل اله سردارنیااستادیار علوم سیاسی و مطالعات منطقه ایJournal Article20220612دموکراسی سازی فرایندی درازمدت، ژرف و تدریجی است که با پیشرفت مستمر آن، مشارکت و رقابت های حزبی، گروهی و انجمنی نهادینه می شود. حال آنکه آزادسازی یا لیبرالیزاسیون با دموکراسی سازی یکی نیست و به آزادیها و حقوق سیاسی اولیه شهروندان و انتخابات نسبتا آزاد اطلاق می شود. درهم تنیدگی ساختار قدرت موروثی، اجتماعی قبیله ای و اقتصاد رانتی و به تبع آنها ضعف نهادهای مدنی و جریانات عرفی و مذهبی نوگرا در پایداری اقتدارگرایی در این منطقه بسیار تاثیرگذار بوده و در دودهه گذشته مانع از گسترش آزادسازیهای محدود اخیر به سطح دموکراسی سازی شده است. در این نوشته نگارنده درصدد است که ریشه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی عدم پیشبرد دموکراسی سازی در این منطقه را بررسی کند.https://cmess.sinaweb.net/article_151285_c1a4e4418a03345adcaceb46d30c3583.pdfمرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)مطالعات خاورمیانه1560-198616420091222aشاخص های اقتصاد کلان بین الملل کشورهای حوزه خلیج فارس در فرایند منطقه گرایی151289FAسید عبدالمجید جلاییاستادیار دانشگاه شهید باهنر کرمانسمانه دربندیکارشناس امور آموزشی و پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمانJournal Article20220612منطقه گرایی و میل به ایجاد اتحادیه اقتصادی روز به روز گسترش یافته است. مفهوم منطقه گرایی به یک تمرکز جغرافیایی خاص نیاز دارد. مقاله حاضر به بررسی همگرایی اقتصادی کشورهای حوزه خلیج فارس از منظر شاخص های کلان بین الملل می پردازد. هر یک از کشورهای حوزه خلیج فارس می تواند به طور اختیاری با دیگر کشورها براساس درکش از موقعیت ها و یا تهدیدها اتحاد ببندد. در یک منطقه گرایی هم تهدید و هم فرصت وجود دارد. تهدیدها از امکان منزوی شدن در یک اقتصاد جهانی ناشی می شود. اما فرصت ها ناشی از دو هدف مدرنیزه شدن و توسعه سریع تر می باشد. با همگرایی اقتصادی شانس بیشتری برای جذب سرمایه و فناوری خارجی وجود دارد و در نتیجه بهره وری و درآمد افزایش می یابد و سطح کیفی زندگی بهتر می شود.https://cmess.sinaweb.net/article_151289_a4aff47e874c120bbd484542e8403258.pdfمرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)مطالعات خاورمیانه1560-198616420091222aaالگوهای امنیتی خلیج فارس؛ امکان تحول و چشم انداز امنیت پایدار151291FAحسن احمدیانپژوهشگر مسایل خاورمیانهJournal Article20220612هدف این مقاله بررسی تحلیلی الگوهای امنیتی ایالات متحده در خلیج فارس است. این تحلیل بر دوره زمانی پس از 11 سپتامبر متمرکز می شود و تا آنجا وارد بحث الگوهای پیشین امنیت در منطقه می شود که به درک و فهم مؤثرتر این موضوع کمک کند. از این رو به تحولات امنیتی در چارچوب روابط بین الدولی منطقه، ساختار قدرت در نظام منطقه و تاثیر قدرت آمریکا در آن پرداخته می شود، اما بحثی از تحولات داخلی جوامع منطقه - که بالطبع متغیر موثری در چارچوبها و الگوهای امنیت منطقه می باشد- صورت نمی گیرد. در پردازش موضوع، تحرکات دولتهای منطقه و ایالات متحده در ارتباط با امنیت خلیج فارس از دهه 1990 تاکنون مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در پایان پیشنهادهایی جهت بهبود وضعیت امنیت منطقه ای طرح خواهد شد.https://cmess.sinaweb.net/article_151291_56ba026d7a7a9f6e10baa15a65d6d84c.pdfمرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)مطالعات خاورمیانه1560-198616420091222aaaبازتاب بازی عربستان و ایالات متحده بر امنیت ملی ایران151293FAفاضله خادمکارشناس ارشد گروه اقتصاد سیاسی، موسسه مطالعات بین المللی انرژیJournal Article20220612عربستان سعودی و ایالات متحده دو بازیگر مهم منطقه ای و فرامنطقه ای خاورمیانه بوده و با یکدیگر روابط و تعاملات اقتصادی و نفتی، سیاسی، امنیتی و نظامی دارند. امتزاج ارتباطات نفتی و امنیتی این دو کشور، افزایش منافع مشترک هر دو را به همراه داشته و این روابط بر بازار نفت نیز بی تاثیر نبوده است. همچنین با توجه به این که ایران نیز از بازیگران مهم نفتی در منطقه خلیج فارس و در جهان می باشد، تعاملات نفتی هر یک از کشورهای منطقه با ایالات متحده بر امنیت ملی ایران بی تاثیر نیست. با توجه به اهمیت نقش و عملکرد آمریکا و عربستان در تحولات منطقه ای و تاثیرگذاری نوع روابط و تعاملات آنها بر حوزه های منافع ملی ایران، در این نوشتار به تبیین این روابط، اهداف و رویه های این دو بازیگر در عرصه خاورمیانه پرداخته می شود.https://cmess.sinaweb.net/article_151293_56ade47b81f0511501bd1c118eadd95d.pdfمرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)مطالعات خاورمیانه1560-198616420091222aaسرزمین و جهانی شدن در خاورمیانه معاصر با تاکید بر گردشگری151295FAمحمد رئوف حیدری فراستادیار دانشگاه پیام نور واحد کرمانشاهJournal Article20220612در حالی که شواهد از روند رو به رشد سرزمین زدایی و فراملی شدن در پارهای از مناطق جهان حکایت می کند، قواعد و معمای سیاسی در خاورمیانه گویا مبتنی است بر اصل سرزمین محوری که به دوران مدرن مربوط می شود. این مقاله با رویکردی نوواقعگرایانه سعی در تحلیل جریانها، تحولات و وقایع این بخش از جهان دارد و بر این فرض تدوین شده است که نقش و جایگاه سرزمین محوری در منطقه هم اکنون و طی سالیان دور در قرن بیست و یکم ماندگار خواهد بود. استدلال اصلی مقاله ذکر این نکته اساسی است که هر دو روند سرزمین زدایی و باز سرزمینی شدن جریانها و حوادث در اولویت پایین تری نسبت به اصل کلاسیک و مدرن سرزمین محوری در خاورمیانه خواهد بود. وجود جغرافیا و حقایق جغرافیایی متمایز خاورمیانه در مقایسه با مناطق و نواحی دیگر به خصوص اتحادیه اروپا و آمریکای شمالی زمینه شکلگیری این مقاله در جهت دفاع از ماندگاری و تداوم اصل و نقش سرزمین محوری در رابطه با معادلات خاورمیانه است. البته در حالی که وجود و توسعه فرایندهای فراسرزمینی انکار نمی گردد، باز سرزمین سازی در این بخش از جهان به وسیله دولت-ملتها اثبات خواهد گردید.https://cmess.sinaweb.net/article_151295_2880ea10864729a74d09e56f8d2a14db.pdfمرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)مطالعات خاورمیانه1560-198616420091222aaaaaaالقاعده و مسأله جهاد151299FAندا نظمیکارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20220612ظهور القاعده نشانگر آغاز مرحله جدیدی از حیات اسلامگرایی رادیکال اهل سنت با هدف برقراری نظمی اسلامی در جهان بود. نظام فکری این سازمان فراملی که ریشه در پدیده افغان- عرب و سالهای مبارزه علیه ارتش سرخ دارد، سلفیگرایانه و مبتنی بر اندیشه های ابن تیمیه و سیدقطب است. در مقاله حاضر، سه مؤلفه اصلی تفکر القاعده و رهبران آن برشمرده شده که عبارت است از: جهاد و مبارزه با کفر، بازیابی هویت گذشته (بازگشت به اسلام راستین)، پاک سازی کشورهای اسلامی از حاکمان فاسد. در این میان، اصل جهاد از بیشترین اهمیت برخوردار بوده و دیدگاه های رهبران گروه درباره آن به تفصیل بیان گردیده است. مروری بر این مؤلفه ها می تواند بیانگر علل احیای بنیادگرایی اسلامی اهل سنت و نیز چالش ها و مشکلات پیش روی القاعده در دنیای متحول معاصر باشد.https://cmess.sinaweb.net/article_151299_e74dbaa186cb5851c0667801e32257b2.pdf