مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
18
2
2011
06
22
راهبرد باراک اوباما در افغانستان: آثار آن برای منافع و امنیت ملی ایران
7
30
FA
کیهان
برزگر
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
این مقاله به بررسی راهبرد جدید دولت باراک اوباما در افغانستان موسوم به «راهبرد افپاک» و شناسایی پیامدهای این راهبرد برای منافع و امنیت ملی ایران می پردازد. دولت اوباما و سیاستمداران آمریکا منطقه مرزی افغانستان و پاکستان را خطرناک ترین مکان در جهان می دانند. بر این اساس، بر این باورند که راهبرد جدید این کشور برخلاف راهبرد دولت بوش در افغانستان، متمرکز بر رویکردهای سیاسی امنیتی و اقتصادی بوده و از این لحاظ توانایی حل وفصل بحران افغانستان را دارد. اما به اعتقاد نویسندگان، راهبرد جدید آمریکا به نوعی تداوم همان راهبرد دولت بوش با شکلی دیگر است. از این لحاظ، انتقادهایی بر محورهای اصلی این راهبرد؛ از جمله افزایش نیرو، تقویت ظرفیت دولت برای مقابله با ناکارامدی، و مذاکره با طالبان از سوی منتقدان مطرح شده اس ت . به رغم اظهارات و برنامه های امیدوارکننده اوباما در راهبرد خود در 27 مارس 2009 بعد از گذشت نزدیک به سه سال از اعلام و اجرای این راهبرد، همچنان موفقیت چندانی در خصوص دستیابی به اهداف مورد نظر حاصل نشده است.
سیاست خارجی آمریکا,امنیت ملی ایران,افغانستان,طالبان,راهبرد افپاک
https://cmess.sinaweb.net/article_150422.html
https://cmess.sinaweb.net/article_150422_a6bd6dc706ffd0afa982fc282669731e.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
18
2
2011
06
22
روابط جمهوری اسلامی ایران و حکومت اقلیم کردستان: زمینه های گسترش همکاری
31
54
FA
بهاره
سازمند
استادیار روابط بینالملل دانشگاه تهران
کردها یکی از بزرگ ترین اقوام در خاورمیانه هستند که در چهار کشور ایران، عراق، ترکیه و سوریه حضور دارند و مبارزه برای کسب خودمختاری جزیی از تاریخ معاصر این قوم بوده است، در این میان، تنها کردهای ساکن کشور عراق توانستند به خودمختاری دست یابند. وقوع انقلاب اسلامی در ایران و به دنبال آن، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران زمینه را برای همکاری بیشتر دولت ایران با کردها علیه دشمن مشترک؛ یعنی صدام حسین، فراهم نمود. با وجود این، وقوع انقلاب اسلامی در ایران به دلایل متعددی نتوانست آثار ایدئولوژیکی عمیقی همانند آنچه در لبنان، فلسطین و دیگر مناطق جهان اتفاق افتاده بود، در این منطقه بر جای بگذار د . بنابراین روابط بین جمهوری اسلامی ایران و حکومت اقلیم کردستان همواره با فراز و نشیب های متعددی همراه بوده است . در این مقاله تلاش بر این است تا با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی و با تاکید بر بعد همکاری، به این سوال پاسخ داده شود که انقلاب اسلامی ایران تا چه میزان بر منطقه کردستان عراق تاثیر گذاشت و در ادامه روابط جمهوری اسلامی ایران و حکومت اقلیم کردستان دچار چه فراز و نشیبهایی شده است؟ حضور بازیگران منطقه ای و فرامنطقهای مانند اسراییل و آمریکا برای یافتن پایگاه و ایجاد متحد در این منطقه پس از حادثه یازده سپتامبر، ضرورت شناخت عمیق روابط ایران و حکومت اقلیم کردستان را دوچندان می کند.
جمهوری اسلامی ایران,عراق,کردها,حکومت اقلیم کردستان,همکاری
https://cmess.sinaweb.net/article_150425.html
https://cmess.sinaweb.net/article_150425_01d175adb5551186731972b55345b1f4.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
18
2
2011
06
22
سیاست خاورمیانه ای چین و برنامه هسته ای ایران
55
84
FA
رضا
حق شناس
کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه تهران
چین از جمله کشورهای مهمی است که با تکیه بر جایگاه بین المللی خود، میتواند نقش مهم و سازنده ای در رابطه با برنامه هسته ای ایران داشته باشد و در تلاش است که در قالب گروه 1+5 این پرونده مسیر عادی خود را طی کرده و به صورت مسالمت آمیز به نتیجه برسد. چین به عنوان یکی از اعضای دایمی شورای امنیت و یکی از قدرت های اتمی جهان، از حدود سه دهه قبل تبدیل شدن به یک ابرقدرت اقتصادی در جهان را از اهداف راهبردی اصلی خود قرار داده است. این کشور در جهت نیل به هدف مذکور، سیاستهای خاصی را اتخاذ نموده که شامل ایجاد ثبات و برقراری روابط با قدرت های بزرگ دیگر و همچنین توسعه روابط صلح آمیز با کشورهای همسایه و کشورهای مناطق هم جوار مانند ایران است. در خصوص پرونده هسته ای ایران، مواضع چین به عنوان یک قدرت بزرگ در ارتباط با سیاست عدم اشاعه تسلیحات هست های (ان.پی.تی)، جایگاه آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل متحد، حایز اهمیت می باشد. هدف این نوشتار شناسایی و ارزیابی سیاست خاورمیانه ای چین و جایگاه ایران درآن، و سپس بهر ه گیری از این شناخت جهت پیشبینی نوع رویکرد این کشور در رابطه با این موضوع در تحولات آینده این پرونده است.
سیاست خارجی چین,برنامه هسته ای ایران,شورای امنیت,امنیت انرژی,مشارکت راهبردی
https://cmess.sinaweb.net/article_150428.html
https://cmess.sinaweb.net/article_150428_60ac769193293b6c79a62325942857ba.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
18
2
2011
06
22
تعارض ژئوپلیتیکی کردستان عراق با میدان های منطقه ای، جذب اسرائیل در میدان مغناطیسی کردستان عراق
85
106
FA
محمدرضا
عبداله پور
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
کردستان عراق در حوزه جزر و مد سه میدان فرهنگی - تمدنی، فارس، عرب و ترک قرار دارد. استدلال و فرضیه مقاله حاضر این است که کردهای عراق با توجه به عدم کنش در میدان بازی منطقه ای که از قبل میدان های حاکم موجود برای آنها به وجود آمده و سندروم امنیتی که در کشورهای همسایه نسبت به آنها وجود دارد، اسراییل را در میدان مغناطیسی خود قرار داده که حاصل آن همگرایی بین این دو مولفه است. از سویی این مقاله نشان می دهد که ژئوپلیتیک آسیب پذیرکردستان عراق باعث تعارض با میدان های منطقه ای موجود و عدم اعتماد به آنها گردیده است. عدم اعتماد به این سه میدان باعث نگاه به برون کردهای عراق و نگاه همگرایانه آنها به اسراییل به عنوان متحدی راهبردی می گردد؛ چرا که کردستان عراق از نوعی سرمایه و ظرفیت برای کنش در میدان بازی منطقه ای برخوردار است که گرچه به نظر می رسد سلبی است، ولی همان ژئوپلیتیک شکننده توان چانه زنی در میدان را برای آنها بالا برده است که همان جذب اسراییل در میدان مغناطیسی کردستان عراق می باشد.
کردستان عراق,ژئوپلیتیک,اسراییل,میدان های منطقه ای
https://cmess.sinaweb.net/article_150429.html
https://cmess.sinaweb.net/article_150429_fdd7b502d3f4c0280e0d6c7ac0fbc638.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
18
2
2011
06
22
اتحادیه اروپا و خاورمیانه: در تلاطم قدرت نرم و قدرت سخت
107
140
FA
سیداسدالله
اطهری
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان
سیاست خارجی اتحادیه اروپا در خاورمیانه بیانگر آن است که این سازمان در دوران جنگ سرد بیشتر از قدرت نرم خود استفاده نموده و امنیت اتحادیه را به کشور آمریکا واگذار کرده است . پس از جنگ سرد سیاست های اتحادیه دارای چند ویژگی مهم بوده است : 1. دشواری تصمیمگیری در سیاست خارجی به ویژه با ورود کشورهای جدید؛ 2. افزایش تلاش برای هماهنگی سیاست خارجی دولت های عضو؛ 3. تداخل بیشتر منافع ملی دولت های عضو؛ 4. تشتت در آرای اتحادیه و دیدگا ه ها و نظرات انگلیس، آلمان و فرانسه در بحران های خاورمیانه؛ 5. ایجاد نیرو ی های نظامی واکنش سریع اروپایی؛ 6. تلاش برای استفاده از قدرت سخت به ویژه در لیبی؛ و 7. استفاده توامان از قدرت نرم و سخت و یا به عبارتی قدرت هوشمند. تلاش برای تثبیت روند صلح خاورمیانه، روند بارسلون، سیاست همسایگی اروپا، شراکت در گروه چهار جانبه و کمک های مالی از جمله سیاست های معطوف به قدرت نرم اتحادیه بوده است. سیاست خارجی کشورهای قدرتمند اتحادیه در قبال منطقه خاورمیانه همواره درجستجوی اهداف ذیل بود: 1. کسب بازارهای نوین در خاورمیانه؛ 2. کسب منابع مطمئن انرژی؛ 3. ایجاد صلح وثبات در منطقه به منظور افزایش مبادلات تجاری؛ 4. جلوگیری از هجوم آوارگان و مهاجرین؛ و 5. مبارزه با حرکت های تروریستی و افراطی.
اتحادیه اروپا,خاورمیانه,واقع گرایی,کارکردگرایی,قدرت نرم آلمان
https://cmess.sinaweb.net/article_150430.html
https://cmess.sinaweb.net/article_150430_1f00a08f83a9166f862253d8f06c2511.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
18
2
2011
06
22
سیاست های عربی فرانسه در دوران ریاست جمهوری شیراک و سارکوزی
141
162
FA
سید جلال
دهقانی فیرو زآبادی
استاد روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی
سیاست های خاورمیانه ای فرانسه به طور عام، و سیاست های عربی آن به طور خاص، توسط شارل دوگل بعد از جنگ ژوئن 1967 اعراب و اسراییل، پایه گذاری شد. از آن زمان به بعد، سیاست های عربی به عنوان میراث دوگل، سرلوحه سیاست خارجی روسای جمهور فرانسه قرار گرفت . شیراک ازجمله روسای جمهوری بودکه به اصول سیاست خارجی دوگل، ازجمله سیاست های عربی وی پایبند ماند و در طول دوران ریاست جمهوری خود روابط حسنه ای را با دولت های عرب سکولار منطقه خاورمیانه، برقرار کرد. بعد از شیراک و روی کار آمدن سارکوزی، در دوران مبارزات انتخاباتی، شعار گسست از گذشته وکم رنگ شدن سیاست های عربی فرانسه سرلوحه کار سارکوزی قرار گرفت، اما پس از پیروزی وی در مبارزات انتخاباتی، در عمل، سیاست های عربی در سیاست خارجی فرانسه در دوران وی همچنان پابرجا مانده است.
سیاست خارجی فرانسه,گلیسم,چندجانبه گرایی,اتحادیه مدیترانه,خاورمیانه عربی
https://cmess.sinaweb.net/article_150431.html
https://cmess.sinaweb.net/article_150431_bc83b9f5dd0b198ec58c6a1f1fc33188.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
18
2
2011
06
22
نگرش های مذهبی و دموکراسی در خاورمیانه
163
186
FA
سیدجواد
امام جمعه زاده
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
این مساله که اعتقاد مذهبی چگونه و تا چه حد برشکل گرفتن ارزش ها و نگر ش های دموکراتیک تاثیر می گذارد مورد بحث در این مقاله است. تصور غالب این است که مذهب مانعی بر سر شکلگیری فرهنگ دموکراتیک در کشورهای خاورمیانه است اما موارد نقض این عقیده در تحقیقات پژوهشگران به وفور یافت می شود. در این مقاله با استفاده از داده های پیمایش جهانی ارزش ها (WVS) که در سال 2005 صورت گرفته است به تنظیم مدل رابطه میان نگرش به دموکراسی و اعتقاد مذهبی پرداخته و در پی آزمون این فرض هستیم که نگرش های مذهبی تاثیری مثبت بر نگرش به دموکراسی در منطقه خاورمیانه دارد. این فرضیه با استفاده از نرم افزار مدلسازی Amos و در 7 کشور خاورمیانه ارزیابی گردید که نتایج بدست آمده نشان داد در اکثر کشورها فرضیه تاثیر مثبت مذهب بر نگرش به دموکراسی به تایید نرسیده است، اما در عین حال عکس فرض اولیه که تاثیر منفی اعتقاد مذهبی بر نگرش به دموکراسی است نیز تایید نمی گردد. در واقع می توان گفت اعتقاد مذهبی تاثیر خاصی بر نگرش به دموکراسی در منطقه خاورمیانه ندارد و مانعی بر شکل گیری فرهنگ سیاسی دموکراتیک محسوب نمی گردد، درنتیجه، علل عدم وجود فرهنگ دموکراتیک را باید در عواملی به غیر از دین اسلام جستجو کرد.
اسلام,دموکراسی,خاورمیانه,دین سیاسی,فرهنگ سیاسی
https://cmess.sinaweb.net/article_150432.html
https://cmess.sinaweb.net/article_150432_73f908e1938c5c3a434796d69bb99992.pdf