مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
20
1
2013
03
21
منابع داخی و بین الملل بی ثباتی در مصر
5
30
FA
حسین
دهشیار
گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
h_daheshiar@yahoo.com
جهان عرب با شرایط متفاوت داخلی و بین المللی مواجه گشته است. همه گیر بودن جنبش های اجتماعی که در آغازین دهه دوم قرن بیست و یکم بخش وسیعی از منطقه را درنوردید، به وضوح مشخص ساخته است که آینده ای سرشار از بی ثباتی در مقام مقایسه با عصر حاکمیت جهانی دو خصم ایدئولوژیک هم تراز برای بسیاری از کشورهای منطقه رقم خورده است. مصر که به جهت جایگاه تاریخی- فرهنگی و اعتبار برخاسته از توانمندی های نظامی قلب جهان عرب محسوب می شود، تجربه گر چنین آینده ای خواهد بود. سؤال اصلی مقاله آن است که چه توجیهی در رابطه با پیدایی بی ثباتی قابل انتظار وجود دارد؟ فرضیه مقاله بر این منطق استوار است که از بعد داخلی ساختار قدرت سیاسی حاکم به جهت عدم کنترل تمامی اهرم های قدرت قهریه و ضعف شدید سیستم اقتصادی مبتنی بر تولید به شدت آسیب پذیر است. از منظر بین المللی نیز پرواضح است که دولتمردان آمریکایی حفظ ثبات سیاسی به هر قیمتی را اصل چالش ناپذیر تلقی نمی کنند. با توجه به این شرایط است که سیاست حفظ و یا عدم حمایت از رژیم حاکم طراحی می گردد.
مصر,ثبات سیاسی,پان عربیسم,اخوان المسلمین,وابستگی اقتصادی
https://cmess.sinaweb.net/article_147747.html
https://cmess.sinaweb.net/article_147747_01ee08dade40ccbee516e47e65239892.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
20
1
2013
03
21
بررسی علل واگرایی گذشته و چشم انداز آینده روابط ایران و مصر
31
56
FA
سید مهدی
پارسایی
دانشجوی دکتری مطالعات منطقه ای در دانشگاه تهران
parsaei.seyyedmehdi@gmail.com
دو دولت ایران و مصر و هم چنان پس از سه دهه فاقد روابط رسمی دیپلماتیک اند. روابط دیپلماتیک ایران و مصر پیش از 1979 یک بار دیگر در سال 1960 قطع شده بود. پرسش اصلی این مقاله بدین صورت است که علل واگرایی در روابط ایران و مصر از زمان وقوع انقلاب اسلامی تا انقلاب های عربی کدامند؟ در طول سه دهه گذشته، جهتگیری دو دولت نسبت به آمریکا و اسرائیل، حمایت مصر از عراق در جنگ علیه ایران، حمایت ایران از حماس و حزبالله موجب «تصور تهدید» در دو دولت نسبت به یکدیگر و به تبع آن واگرایی در بین دو دولت شده بود. به نظر می رسد انقلاب 2011 مصر تحولات ظریفی در سیاست خارجی مصر ایجاد کرده و زمینههای برقراری روابط دیپلماتیک دو دولت فراهم شده است.
مصر,ایران,حماس,حزب الله,تصور تهدید,واگرایی
https://cmess.sinaweb.net/article_147748.html
https://cmess.sinaweb.net/article_147748_3f388285ffea18ff034a4705aa7c6737.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
20
1
2013
03
21
فرآیند تحول در جریان اسلا م گرای در ترکیه: از آرمان گرایی تا عمل گرایی
57
96
FA
اسماعیل
اقبالی
esmail.eghbal@gmail.com
موفقیت پیاپی حزب عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی ترکیه در دهه نخست هزاره سوم، سوالات بسیاری را در محافل سیاسی و آکادمیک در کشورهای مختلف برانگیخت؛ چگونگی تحول در فرآیند جریان اسلام گرایی در سال های پس از تاسیس نظام سکولار در این کشور و چگونگی رشد و گسترش این جریان، از مسائلی بوده است که نگاه بسیاری از این محافل را به خود جلب کرد. اما آنچه که بیشتر از هر چیز مورد توجه صاحب نظران قرار گرفت، این که جریان اسلام گرای پیروز در یک دهه اخیر تا چه حد می تواند ادامه همان جریان اسلام گرایی در دهه های پس از تاسیس نظام لاییک در این کشور باشد. نکته مهم تر اینکه، جریان اسلا م گرای حزب عدالت و توسعه تا چه حد پدید ه ای متفاوت از جریان اسلام گرایی در گذشته است؛ آیا گفتمان ارایه شده از سوی جریان اسلامگرایی در دهه 90 ادامه همان گفتمان جریان اسلامگرایی در گذشته است یا اینکه با گفتمان کاملا متفاوتی در عرصه سیاسی ترکیه ظاهر شده است.
اسلام گرایی,غرب گرایی,آرمان گرایی,عمل گرایی,سکولاریسم,حزب عدالت و توسعه
https://cmess.sinaweb.net/article_147749.html
https://cmess.sinaweb.net/article_147749_e599b5f6b072484982ff1d64366e35c6.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
20
1
2013
03
21
بازی بزرگ در سوریه: دومینوی بهار عربی یا قربانی بازگشت موازنه قدرت به نظم منطق های؟
97
124
FA
سجاد
آزاده
کارشناسی ارشد روابط بین الملل
سوریه برخلاف انتظار تحلیل گران و آگاهان به مسایل منطقه خاورمیانه به یک باره وارد بحران و تنش داخلی شد. از این رو به بحران سوریه نمی توان همانند بحران های جهان عرب در سال 2011 نگریست. شاید یکی از مشخصه های بارز و منحصر به فرد بحران سوریه، حضور پررنگ و پرتعداد بازیگران خارجی است که هرکدام به دنبال منافع و مقاصد خود هستند و تحلیل و پیش بینی آینده سیاست و حکومت در این کشور را با پیچیدگی خاصی مواجه کرده است . نظام حکومتی در سوریه همانند نظام حکومتی بسیاری از کشورهای عربی، دارای کاستی ها و مشکلات بزرگی است وبه طور طبیعی اعتراض های مردمی و تمایل مردم برای اصلاح این ساختار سیاسی چندان غیرطبیعی به نظر نمی آید. آنچه که غیرطبیعی است، هجوم یک باره بازیگران خارجی به این کشور و دخالت آشکار آنها در امور داخلی سوریه است که در این مقاله سعی بر این است اهداف تک تک این بازیگران را بررسی کنیم. آنچه که مسلم به نظر می رسد، آن است که اهداف بسیاری از بازیگران خارجی تضعیف محور مقاومت است، درحالی که تحولات جهان عرب به نوعی منجر به تقویت این محور شده است و جبهه مقابل سعی می کند با حذف بشار اسد، از قدرتیابی بیشتر این محور جلوگیری کند.
بحران سوریه,موازنه قدرت,نظم منطقه ای,مداخله,بهار عربی,محور مقاومت
https://cmess.sinaweb.net/article_147750.html
https://cmess.sinaweb.net/article_147750_9d0ab971a52cc085a6bc36fb28985a0a.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
20
1
2013
03
21
چالش های قومی و سیاست اصلاحات در عمان
125
150
FA
محمد جعفر
چمنکار
استادیار دانشگاه ارومیه
southstar_boy@yahoo.com
سرزمین عمان با دارا بودن بیش از دویست عشیره و طایفه، گروه های نژادی گوناگون، مذاهب مختلف، طیف وسیع متضادی از اقوام و فرهنگ ها را در خود جای داده است. هدف از این پژوهش بررسی تفاوت های قومی و چالش های حاصل از آن و سیاست دولت مسقط در برخورد با این فعل و انفعالات اجتماعی است. بر این اساس دولت پادشاهی عمان با انجام مجموعه اصلاحات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و به ویژه اقتصادی، سعی نموده است ضمن ایجاد زیربناهای توسعه، خشونتها و حرکتهای مرکزگریزانه را کاهش داده و تعدیل نموده و از آنچه بهارعربی خوانده می شود، جلوگیری نماید.
سلطنت عمان,تنوع فرهنگی,چالش های اجتماعی,اصلاحات,بهار عر
https://cmess.sinaweb.net/article_147751.html
https://cmess.sinaweb.net/article_147751_0440d569eaa005a91a583d3bea7297cf.pdf
مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
(با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران)
مطالعات خاورمیانه
1560-1986
20
1
2013
03
21
پاکستان، بحران دولت ملی و افراط گرایی مذهبی
151
178
FA
احمد
مهربان
کارشناس ارشد علوم سیاسی از دانشگاه شهید بهشتی
amehrad@gmail.com
شکل گیری و گسترش افراط گرایی مذهبی در منطقه خاورمیانه به عوامل متعددی نسبت داده می شود. مقاله پیش روی، افراط گرایی مذهبی قرن بیست و یکم را در پرتو بحرانی که از کاربست مقوله های مدرن سیاسی ، همچون هویت و امنیت ملی، در ممالک اسلامی برخاست، به بحث می گذارد. از این منظر، ظهور قرائت مدرن و رئالیستی از هویت اسلامی، ریشه در فرآیند ناقص ایجاد دولت ملی دارد که در اغلب سرزمین های اسلامی، در سده بیستم صورت گرفت. قرار گرفتن هویت اسلامی در این چارچوب، در نهایت قرائتی ثنویت نگر از اسلام به همراه آورد و به رادیکالیسم سیاسی صبغه ای عقیدتی بخشید. به همین دلیل تجربه ایجاد دولت ملی و تعریف هویت ملی در کشورهایی مانند پاکستان، در بستر تاثیر آن بر سیاسی شدن و سپس رادیکال شدن اسلام (به عنوان محمل عقیدتی و اجتماعی گروه های افراطی) تحلیل می شود.
دولت ملی,هویت,امنیت ملی,پاکستان,جهاد,افراط گرایی مذهبی
https://cmess.sinaweb.net/article_147752.html
https://cmess.sinaweb.net/article_147752_265facd0f192473c82a2e2a4eda8ec1c.pdf